Akvaryum boyutları hakkında yanlış bilinenler
Gönderim Zamanı: 06 Kasım 2011 01:14
Soru: Aynı ebatlardaki akvaryumun sadece boyu 2, 3 kat uzatılırsa ne olur?
onur0boz 2011-11-06 01:26:39
Yanlış Cevap: Akvaryum patlar.
Doğru Cevap: Hayır patlamaz, fakat çatlama, esneme olabilir.
Soru: Tamam işte 2, 3 kat boyunu uzattığımızda akvaryum basıncı da 2,3 kat artmaz mı?
Yanlış Cevap: Evet artar ve akvaryum patlar.
Doğru Cevap: Hayır, sıvı veyahut katı cisimlerin basınçları genişlikleri ile değişmezken, yer çekimi ivmesi ve yükseklikle değişir. Bu nedenle uzunluğu 2, 3 kat artırsak dahi akvaryum zarar görmeyebilir.
İSPAT:
Öncelikle akvaryum cam dayanıklılığı "bar(kare) / metre" olarak ifade edilir. Diyerek ten hemen bir örnek yapalım.
Akvaryum 1:
Akvaryum 2:Uzunluk: 50cmGenişlik: 35cmYükseklik: 43cm
yani 2. akvaryum diğerinin 4 katı daha uzun.Uzunluk: 200cmGenişlik: 35cmYükseklik: 43cm
ÇÖZÜM:
Formül:a-) sıvı basınç = yükseklik . yoğunluktur.b-) yoğunluk = kilogram/metreküptür.
Buna göre:1. akvaryumu muz 75,3litre2. akvaryumu muz 300,89litre
Şunu da biliyoruz, 24Santigrat derece deki suyun yoğunluğu 997,2 dir.
1. Akvaryum için sıvı basıncı;
basınç: 43 x yoğunluk = 42879,6 yaklaşık 0.4 bar
2. Akvaryum için sıvı basıncı;
basınç: 43 x yoğunluk = 42879,6 yaklaşık 0.4 bar
Anlaşıldığı üzre suyun basıncı uzunluk ile değişmiyor. Yalnız atlamamız gereken bir nokta var, camın uzunluğu arttıkça dayanıklılığı azalıyordu. Hemen o formülü yenileyelim;
Dayanıklılık(karşı koyma) = "bar(kare) / metre"
Şimdi akvaryumları mızın dayanıklılıklarını hesaplayalım;
1. Akvaryumun dayanıklılığı;
Karşı koyma =(A kare)bar / 0.5 metre = 4A bar
2. Akvaryumun dayanıklılığı:
Karşı koyma =(A kare)bar / 2 metre = 1A bar
Bu durumda 1. akvaryumu muz diğer akvaryumdan 4 kat daha dayanıklıdır.
Özet: Akvaryum boyu uzadığında suyumuzun basıncı artmaz ama akvaryumu muz un dayanıklılığı azalır. Akvaryum kilometrelerce uzatılmadığı sürece patlamaz ancak çatlayabilir, esneyebilir ve buna bağlı olarak su sızdırabilir. Bu nedenle akvaryum camının kalınlığı artırılmalı yada esene memesi için çeşitli yöntemlerle desteklenmelidir.
Akvaryumu eğer ki aynı değerler de yükseltseydik:
1. Akvaryum için sıvı basıncı;
basınç: 50 x yoğunluk = 49860 yaklaşık 0.5 bar
2. Akvaryum için sıvı basıncı;
basınç: 200 x yoğunluk = 42879,6 yaklaşık 1.3 bar
Anlaşılacağı üzere akvaryum basıncı 2,6 kat arttı. Buna ilaveten cam yükseliği de arttığından dayanıklılık da 4 kat azaldı.
YÜKSELTTİĞİMİZ DE: 2,6 x 4 = 10,4 -> 104% patladı
UZATTIĞIMIZ DA: 1 x 4 = 4 - > 40% patladı gibi tahmin yürütebiliriz.
Dip Not: Cam dayanıklılığını 1 metreye A birim bar kadar aldığımdan sakın ola tutup da akvaryumunuzun uzunluğunu 4 kat artırmayın, camın özgül dayanıklılığı da hesaplanmalı yani (A).
Beğenenler: [T]116411,tsiravka[/T][T]103369,Parliament[/T][T]91062,KarabeY[/T][T]57027,Matador[/T][T]93018,BySameTT[/T][T]116276,Angie[/T][T]110095,aslanmax[/T][T]60336,saeros[/T][T]67009,cyrelman[/T][T]81107,T3kniker[/T][T]109765,İsmail YILDIRIM[/T][T]84013,Berat[/T][T]52471,volitan85[/T][T]43130,Serhat Köse[/T][T]100324,feneriumum[/T][T]25182,ottomanos[/T][T]176810,Kromatit[/T][T]193569,Mehmet3232[/T]
Teşekkür Edenler: [T]193569,Mehmet3232[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 07 Kasım 2011 05:04
Sanırım fizik bölümü okuyorsunuz. Çok güzel bir anlatım olmuş. Formüller bu ölçüm olayını desteklemiş ce ispatlamış. Tebrikler.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 21 Mart 2012 11:11
Süper bir çalışma olmuş elinize sağlık.... DELİTAY40_FB 2012-03-21 11:12:04
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 29 Mart 2012 16:23
Onur bey,
ringo 2012-03-29 18:09:32
Hayır patlamaz, fakat çatlama ve esneme olabilir cümlenize tebessüm ettim.
Çatlasada patlasada akvaryum neticede kırılmış oluyor.
Uzunluğu 4 kat artırarak ön camın dayanıklılığını 4 kat düşürünce akvaryum hem patlar hem de çatlar.
Ancak dayanıklık formülünü her halükarda kullanabilmek mümkün değildir.
Kesit alanı aynı olmak üzere bir malzemenin boyunu 2 katına çıkarırsak dayanıklılık azalır, eyvallah.
Örneğin iki direk arasına gerilen kablo, mesafe iki katına çıkarsa kopabilir.
Şimdi de başka bir örnek verelim.
2 ayak üstüne oturtulmuş, 150 metre uzunluğunda bir viyadük düşünün yani her 50 metrede bir ayak konmuş. Bu viyadüğün boyunu ayak sayısını artırmadan uzatırsanız viyadüğün dayanıklılığı azalır ve çöker. Ama her 50 metrede ayak sayısını sabit tutarsanız sonsuz uzunlukta bir viyadük yapsanız dahi dayanıklılıkları (en azından dikey kuvvetlere karşı) yaklaşık aynı olacaktır. veya elektrik tellerini düşünün kilometrelerce uzamasına rağmen kopmuyor çünkü belli aralıklarla direk koyuyorsunuz.
Bir başka örnek daha verelim bu da uygulanan kuvvetin yönün ile ilgili olsun.
10 cm bir çıtayı elinizle büküp kıramadığınızı düşünün, çıta 100 cm olunca büküp kırabiliyorsunuz.
Malzeme dayanıksız hale gelmiş oldu. Birnci çıta ikinciden 10 kat dayanıklı!
Birinci çıtayı yere yatırıp üzerine yüzeye yayılı olmak kaydıyla 10 birim basınç uygulayın diyelimki malzeme ancak bu basınca dayanabildi. 11 birim basınçta çıta parçalandı. Şimdi ikinci çıtayı yere yatırın yayılı olarak 100 birim basınç uygularsanız çıta parçalanmaz. Çünkü birim yüzeyde basınç aynı kalıyor. Ama ikinci çıta birinciden 10 kat dayanıklı olmuş olmuyor.
Kısacası akvaryumumuzun boyunu uzattığımızda ön ve arka camlarda dayanıklılık azalır. (çıta örneği)
Ancak bu azalan dayanıklığı yerine koymak için (bunun için viyadük örneği verdim) uzun camlara karşıdan karşıya kuşak atılır. Bu kuşakları tutturmak ve uzun camları daha stabil hale getirmek için de camlara kayıt atılır.
Kısacası uygun kayıt ve yeterli sayıda kuşakla desteklenmiş uzun bir akvaryum kısa olanından ufak detayları ihmal edersek daha dayanıksız değildir. Fakat akvaryum büyüdüğü için akvaryuma çarpma veya bir şey vurması gibi bazı riskler arttığından akvaryumun köşelerini korumak gerekebilir.
Saygılar.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 04 Mayıs 2012 08:28
@ringo,
Kısacası uygun kayıt ve yeterli sayıda kuşakla desteklenmiş uzun bir akvaryum kısa olanından ufak detayları ihmal edersek daha dayanıksız değildir. Fakat akvaryum büyüdüğü için akvaryuma çarpma veya bir şey vurması gibi bazı riskler arttığından akvaryumun köşelerini korumak gerekebilir.
Bende işte tam bunları göz önünde bulundurarak, camın esneme/dayanıklılık olasılığını da katarak, suyu koyar koymaz patlamaz, ancak zamanla esnekliğin verdiği etmenlerle en ufak temasta çatlayabilir'i kastetmiştim. Faydalı olabildiysem ne mutlu bana..
Sonuçta üstüme mesuliyet almak istemem öyle değil mi? Tankda ki balıklarda can taşıyor..
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
