Forumlarda Türkçe Kullanımı Üzerine

*** Canlıların bilimsel isimleri (taksonomide  cins ve tür) yazılırken cins adı büyük harfle başlatılır:

ÖRNEK:  Anubias nana, Anubias congensis, Poecilia  reticulata, Ceratophyllum demersum.

ÖRNEK: "Akvaryumumda 4  kök Hygrophila corymbosa ve 6 kök Anubias nana var."

*** Bilimsel isim olmayan, günlük konuşmalarımıza  girmiş olan canlı isimleri ise küçük harfle başlatılır, bunlar özel isim  değildir:

"Benim yüz tane lepistesim var."

*** Bir üst maddedeki sözcükler özel isim  olmadıkları için, bir ek geldiğinde ayırma işareti kullanılamaz.

ÖRNEK:  "Benim lepistesim." ifadesi doğru, "Benim lepistes'im." ifadesi  yanlıştır.

*** Bazı durumlarda,  isimlerini özel isimlerden (kişi ismi, şehir veya ülke ismi, millet ismi  gibi) alan canlı türlerinin adı büyük harfle başlatılır:

ÖRNEK:  Japon balığı, Kangal balığı, Siyam balığı.

*** Bazı canlı isimleri Türkçemizde günlük  kullanıma girmesi şartıyla Türkçemize girdiği şekilde yazılır:

ÖRNEK:  Sihlid, çiklit, ciklet, beta, gurami, plati. Bunların orijinali  "cichlid, betta gromy platy, molly" şeklinde olsalar da günlük  konuşmalarımıza girdikleri için "sihlid, çiklit, ciklet, beta, gurami,  plati" şeklinde yazılırlar.

*** Coğrafi  bölge isimleri, Türkçemizdeki karşılıkları ile yazılır:

ÖRNEK:  Malavi, Tanganyika. Bunlar "Malawi" ve "Tanganjica" şeklinde  geçmektedir. Nasıl ki günlük konuşma dilimizde "Amerika" yerine  "America" veya "Fransa" yerine "France" demiyorsak, bunları da "Malavi,  Tanganyika" şeklinde yazmalıyız.

***  Cümlelerin sonunda ya tek nokta (.) ya da üç nokta (...) bulunur, "iki  nokta yanyana" gibi bir şey (..) yoktur.

ÖRNEK: "Bende  lepistes de vardı plati de..."

***  Bağlaç olan "de-da"lar, bir önceki sözcükten ayrı yazılır. Ek olan  "de-da"lar ise bitişik yazılır. Buradaki durumu tam olarak anlayabilmek  için sonunda "de, da" bulunan sözcüğe "Nerede?" sorusunu sormak  gerekiyor. Aldığımız cevap, bir "bulunma anlamı" içeriyorsa, o "de, da"  sözcüğe bitişik yazılır. "Bulunma anlamı" içermiyorsa, ayrı yazılır.

ÖRNEK:  "Babamda akvaryum var." cümlesindeki "da" bulunan sözcüğe  "Nerede?" sorusuyu sorduğumuzda "babamda" cevabını alıyoruz. Bundan dolayı  "bulunma anlamı" taşıyor ve budadaki "da" sözcüğe bitişik yazılıyor.

Ama;

"Benim  de akvaryumum var." cümlesinde aynı şekilde "Nerede?"  sorusunu sorduğumuzda sorumuza cevap  alamıyoruz. Buradaki "de" ayrı yazılıyor.

*** Bazı özel durumlar:

"Kılıç kuyruk"  yanlıştır. Doğrusu "kılıçkuyruk" şeklindedir.

"Flower horn"  yanlıştır. Doğrusu "flowerhorn" şeklindedir.

"PH, ph, Ph"  yanlıştır. Doğrusu "pH" şeklindedir.

"Akvaryumum 35*40*100  boyutlarında." ifadesi yanlıştır. Doğrusu "Akvaryumum 35*40*100 cm  ebatlarında." şeklinde olmalıdır. "Boyut" ve "ebat" kavramları  birbirlerine benzeseler de birbirlerinin yerlerine kullanılamazlar.  Bizler "3 boyutlu" diyoruz, "3 ebatlı" diyemeyiz, bu yanlış olur.

Arkadaşlar; buna "takıntı, abartı" diyebilirsiniz. Ne derseniz deyin,  ama ayrı ya da bitişik yazılması gereken "de, da"lar dikkatimi çekiyor.

Eğer "bulunma, konum, yer" anlamı taşıyorsa "de,  da" bitişik yazılır. Bunun yöntemi çok basittir, özneye "NEREDE?" diye  sorarsanız kendiliğinden ortaya çıkar. Bu "de, da"yı kaldırdığınız anda  cümle bozulur.

ÖRNEK:

"Bende balık var."

"Sende akvaryum var mı?"

"Akvaryum  evde duruyor."

"Mahallede akvaryumla ilgilenen biri  var."

"Arabada  benzin var."

Ayrı yazılması gereken "de, da"ları cümleden  çıkardığımızda ise anlam bozulmaz. Bu, "bulunma, konum, yer" anlamı da  taşımaz.

ÖRNEKLER:

"Bende de lepistes var."

"Sen de mi balık besliyorsun?

"Ailem  de izin verdi."

"Benim  arabada da benzin  var."

Bir diğer nokta ise "direk" ile "direkt"in birbirine karıştırılması...

Bazen  görüyorum, arkadaşlar cümle kurarlarken "direkt" yerine "direk"  sözcüğünü kullanıyorlar.

Bir malzemeyi akvaryuma koymaktan  bahseden bir arkadaş şöyle bir cümle kuruyor mesela: "Akvaryuma direk  koydum."

Ben de içimden soruyorum "O direk nasıl sığdı küçücük  akvaryuma?"

"Doğrudan, hemen, anında" anlamı taşıyan sözcük  "DİREKT" şeklindedir.

Birkaç hatırlatma daha yapacağım.

Soru anlamı taşıyan "mi, mı,  mu, misin, mısın, musun, misiniz, mısınız, musunuz, midir, mıdır, mudur"  ayrı yazılır.

YANLIŞ:

"Senmisin?"

"Bumudur?"

"Oradakimi?"

"Sizinmi?"

DOĞRUSU:

"Sen  misin?"

"Bu mudur?"

"Oradaki mi?"

"Sizin mi?"

Normal cümle sonlarında tek nokta (.) ya da üç nokta (...) bulunur. İki  nokta yanyana (..) ya da bir sürü nokta (......) bulunmaz.

YANLIŞ: 

"Merhaba, foruma hoş geldin.."

"Merhaba,  foruma hoş geldin......"

"Bendeki balıklar lepistes, endler,  çöpçü............"

DOĞRUSU:

"Merhaba,  foruma hoş geldin."

"Bendeki  balıklar lepistes, endler çöpçü..."

Herhangi bir noktalama işareti; kendisinden önceki sözcükle bitişik,  kendisinden sonraki sözcükle ayrı olur.

YANLIŞ:

"Sende  lepistes , endler falan var mı ?Bende var ."

"Sende lepistes  ,endler falan var mı    ?  Bende var ."

Sende lepistes     ,     endler falan var mı     ?   Bende   var ."

DOĞRUSU:

"Sende  lepistes, endler falan  var mı? Bende var." bahtiyar2010-05-21 13:11:35

Gerçekten basit ama önemli detaylar. Özellikle okuyan kişi açısından bazen anlamsız kelimeler bütünü oluşturan mesajlar çok sık karşımıza çıkıyor. Ne bir noktalama işareti oluyor, ne de özen gösterilmiş imla.
Belirttiğiniz gibi kelimelerin sonuna gelen ''de'', ''da'' ekleri ya hep kelime ile birleşik ya da hep ayrı yazılıyor. Bu da okurken rahatsızlık veriyor. Burada nasıl kullanılması gerektiği belirtilmiş, umarım arkadaşlar gereken özeni gösterirler.
Açıkçası şahsen ben, fazlaca imla hatası olan mesajları anlamaya çalışıp, yanıt yazmak zahmetine pek girmiyorum.

Çok faydalı bir başlık olmuş tebrikler.Benim en çok gözüme batan yanlış  ''herkes'' yazılması gerekirken onun yerine ''herkez'' yazılmasıdır.

Bunlara gene bin şükür. Artık farkettiyseniz alfabemiz 29 harfi çoktan geçti.

Forumlarda (herhangi bir forumu kastetmiyorum, genel yazıyorum) en anlam veremediğim durum da noktalama işaretlerini kullanmadan, sözcükleri arka arkaya tren vagonu gibi dizerek, yangından mal kaçırır gibi yazan arkadaşlar... Cümle nerede başlıyor, nerede bitiyor, belli değil.

ÖRNEK (DOĞAÇLAMA YAZACAĞIM): "Bende bir akvaryum var içinde lepistes endler plati var geçenlerde lepisteslerden biri doğurdu bol bitkili bir akvaryum olduğu için yavrular kendilerine saklanacak yerler buluyorlar zaten ben çeşitli yemler kullanıyorum sanırım yavruları büyütebileceğim siz de bu konudaki düşüncelerinizi söylerseniz beni biraz bilgilendirirseniz çok sevinirim ha bir de vatoz var vatoz yavrulara zarar verir mi sizce ben bunu da merak ediyorum."

HALBUKİ ŞÖYLE YAZILSA DA ANLAMAK İÇİN DEFALARCA OKUMAK ZORUNDA KALMASAK: "Bende bir akvaryum var. İçinde lepistes, endler, plati var, Geçenlerde lepisteslerden biri doğurdu. Bol bitkili bir akvaryum olduğu için yavrular kendilerine saklanacak yerler buluyorlar. Zaten ben çeşitli yemler kullanıyorum. Sanırım yavruları büyütebileceğim. Siz de bu konudaki düşüncelerinizi söylerseniz, beni biraz bilgilendirirseniz çok sevinirim. Ha, bir de vatoz var. Vatoz yavrulara zarar verir mi sizce? Ben bunu da merak ediyorum." Hitit2010-05-21 15:01:08

[QUOTE=erolgunes]Çok faydalı bir başlık olmuş tebrikler.Benim en çok gözüme batan yanlış  ''herkes'' yazılması gerekirken onun yerine ''herkez'' yazılmasıdır. [/QUOTE]

[QUOTE=Aguila Negra] [QUOTE=erolgunes]Çok faydalı bir başlık olmuş tebrikler.Benim en çok gözüme batan yanlış  ''herkes'' yazılması gerekirken onun yerine ''herkez'' yazılmasıdır. [/QUOTE] [/QUOTE]

Zaten Erol Bey de 'herkes' yazılması gerektiğini vurgulamış.

[QUOTE=reverse] [QUOTE=Aguila Negra] [QUOTE=erolgunes]Çok faydalı bir başlık olmuş tebrikler.Benim en çok gözüme batan yanlış  ''herkes'' yazılması gerekirken onun yerine ''herkez'' yazılmasıdır. [/QUOTE] [/QUOTE]

Zaten Erol Bey de 'herkes' yazılması gerektiğini vurgulamış.
[/QUOTE]

[QUOTE=Aguila Negra] [QUOTE=reverse] [QUOTE=Aguila Negra] [QUOTE=erolgunes]Çok faydalı bir başlık olmuş tebrikler.Benim en çok gözüme batan yanlış  ''herkes'' yazılması gerekirken onun yerine ''herkez'' yazılmasıdır. [/QUOTE] [/QUOTE]

Zaten Erol Bey de 'herkes' yazılması gerektiğini vurgulamış.
[/QUOTE] [/QUOTE]

Rica ederim Serdar Bey.Umarım bu başlık sürekli güncel kalır ve daha çok kişiye ulaşır.

Ayrı yazılması gereken "de, da"lar konusu bende resmen takıntı oldu.

Forumlarda çeşitli başlıklar görüyorum. Şöyle oluyor çoğu:

"Buda benim akvaryumum."

"Buda benim balığım."

"Buda benim lepistesim."

"Buda benim cikletim."

Bu "BUDA"ları görünce "Budist mi olduk yahu?" diye soruyorum kendi kendime her seferinde.

[QUOTE=Hitit]Ayrı yazılması gereken "de, da"lar konusu bende resmen takıntı oldu.

Forumlarda çeşitli başlıklar görüyorum. Şöyle oluyor çoğu:

"Buda benim akvaryumum."

"Buda benim balığım."

"Buda benim lepistesim."

"Buda benim cikletim."

Bu "BUDA"ları görünce "Budist mi olduk yahu?" diye soruyorum kendi kendime her seferinde.
[/QUOTE]


Bu siteyi incelemek lazım. Domain çok sağlam olmuş :)

http://www.dahianlamindakideayriyazilir.com/