Enantiopus/Xenotilaipia türleri hakkında bilgi (Kelebek etkisi)

Bu yazımızda Tanganyika gölünün muhteşem güzel, bir o kadar da nadir/naif bir türü olan Enantiopus ve Xenotilapia türlerinden bahsedeceğim.

Bu türler ülkemizde kum kelebeği olarak da tanınır.Bu ifade hiçte yanlış bir ifade değildir.Kum kelebeği dediğimiz zaman sadece Enantiopus türlerinden bahsetmek yanlış olur.Çünkü Tanganyika gölünde iki tür kum kelebeği türü vardır.Biri Enantiopus diğeri ise Xenotilapia türüdür.

Enantiopus/ Xenotilapia Tanganyika gölünün açık kumluk alanlarında sürüler halinde dolaşır ve sürüler halinde üreme dönemine girerler.Kolonideki dişiler toplu halde yumurta alırlar.Bu davranışlarını tank ortamında da gösterirler.Enantiopus’ların ana türü melonegenis’tir.Daha sonra ise balıkların bulundukları koylara göre isim alırlar.Örnek olarak Enaniopus melonegenis utinta, Enantiopus melonegenis namansi..Bu türün en nadide ve en güzel türü ise Kilesa’dır.Kilesa Tanganyika gölünün sadece bir koyunda çıkmaktadır. Xenotilapia türünün ise Enantiopusa göre çok daha fazla alt türü ve varyantları vardır…Bunlar;

Xenotilapia bathyphilus,

Xenotilapia flavipinnis,

Xenotilapia ochrogenys,

Xenotilapia papilio,

Xenotilapia spilopterus,

Xenotilapia nigrolabiata,

Xenotilapia ornatipinnis, başta olmak bu türler altında toplanmışlardır..Ayrıca bu türlere ait alt varyeteler vardır ki buda birçok kelebek türü demektir..

Gölde sürüler halinde kumluk bölgede dolaşan bu türler kumluk alanın üzerine cüsselerine göre büyük bir krater açarlar.Enantiopuslar büyük bir tek krater çarken Xenotilapia türleri ufak ufak tepecikler yaparak krater açarlar. Erkekler karnı yumurta ile dolu dişilere açtıkları kraterde olağanüstü renklerini göstererek üreme dansına başlarlar.

Dişi etkilendiği erkeğin kraterine gelerek elips şeklinde dansa başlarlar ve krater içinde dönmeye başlarlar.Bu dönme esnasında dişi yumurtaları bırakır ve dönüp yumurtaları ağzına alır.Daha sonra ise ağzı dolu dişi erkeğin üreme aralığına gelerek erkeğin yumurtaları döllemesini sağlar.

Enantiopus/Xenotilapia dişileri bir yumurtlamada 10 ila 40 adet yavru verebilmektedirler.Yumurtalar anne ağzında 15.-18. günlerin de yavru durumuna geçmiştir.Ancak dişiler yavruları daha fazla ağzında tutarlar.Burada ya dişiyi kendi kendine bırakıp yavrularını salmasını beklemeli yada dişiyi sağmalısınız.Ki ben size kesinlikle bırakın dişi salsın derim çünkü kelebekte nirvana bu görüntüyü görmektir.Yani anne yavruları salar yavrular ürkek ürkek yemlenirken bir anda annenin ağzına doluşular.Yavrular ilk 3 ayında hassaslardır.Su değişimine, suyun kalitesine çok dikkat etmemiz gerekir.3 cm boyuna gelmeden kum kelebeği türlerini yolculuğa çıkarmanızı tavsiye etmem çünkü sarsıntıya/su değişimine karşı çok hassaslardır.Bundan dolayıdır ki ülkemize bu balıkları sağ salim getirebilmek çok zordur.Kum kelebekleri yurtdışından balık getiren Tanganyika toptancılarının korkulu rüyasıdır.Bundan dolayı ülkemize bir şekilde getirip, yaşatmayı başarmış ve hatta üretebilmiş kişiler bizim bu balığı tedarik etmemiz açısından çok önemlidir.

Gelelim bu balık için gerekli tank ebatlarına.Kelebek türleri genelde tankınızın alt kısmında yani taban kısmında dolaşır ve bu kısımda ürerler.Ama bu balıklar aç olduklarında diğer balık türleri gibi tankınızın üst kısmında oldukça fazla dolaşırlar.Yemleme yaptığınızda ilk yemlerini suyun üst kısmından aldıktan sonra daha sonraki yemleri taban kısmından toplamaya devam ederler.Bazı kelebek türleri ise akvaryumun hem alt tabanı hem de orta kısmını kullanabilmektedir.Bu türlere en güzel örnek vermek gerekirse Xenotilapia flavipinnis ve Xenotilapia spilopterus verebiliriz.

Bu türler oldukça hareketlidir.Bu yüzden tankınız imkanlar dahilinde büyük olmasında fayda vardır.Bu türleri besleyeceğiniz tankta dikkat etmeniz gereken en önemli konu tankınızın eninin geniş olmasıdır. Bunun sebebi ise üreme kraterleri açmalarıdır.Bundan dolayı tankınızın eni en az 50 cm olması hem beslediğiniz tür açısından hem sizin görsel şölen anlamında çok faydalı olacaktır.Ben size eğer imkan varsa tankınızın eninin 70-80 cm olmasını öneririm. Yükseklik ise bu balıklar için çok önemli değildir.Ama yinede 50 cm den aşağı olmamalıdır. Toparlarsak kelebekler için 120*70*50(h) lik bir tankın ideal olabileceğini söyleyebiliriz.Tabii durumunuz daha büyük tankları almanıza imkan veriyorsa bu kelebekler için daha iyi olacaktır.

Tankınızda ince kum kullanmanız ise ikinci olarak dikkat etmeniz gereken husustur.Çünkü bu balıklar kumluk alanda yaşar ve ürerler.Kum bu türler için her şey olmasa da çok şeydir.Devamlı kumu ağızlarına alarak atarlar bu sayede kum içinde mikro organizmaları yerler hem de midelerindeki yemleri öğütmek için bir miktarını yutarlar.Bu tankınıza bitki koymanızı tavsiye etmem.Çünkü kelebekler gerçek yaşam alanlarında da bitki yoktur ve kumla çok oynadıkları için bitkilerinizi devamlı olarak çıkaracaklardır.Ancak bitki ekmek çok istiyorsanız ektiğiniz bitkinin üstüne taş koyarak bu sorunu ortadan kaldırmış olursunuz.

Erkekler taşlarla sınırlarını belirlediğiniz yerlerde yani iki taşın arasında kalan kumluk alanda rekabet içine bulunacak dişiyi etkileme yarışına girecektir. Sizde bu görsel şölenden inanılmaz zevk alacaksınız. Kelebek tanklarında tek erkek olması rekabeti öldürür sizde o güzelim renkleri her zaman göremezsiniz.Bunun için koloni sayısına göre en az 2-3 erkek tankınızda olmalıdır.

Enantiopus türlerinde erkek dişilere göre daha iri ve renklidir.Erkekler 15-16 cm’ye kadar büyüyebilirler.Dişiler ise erkeklere göre daha küçük 13-14 cm ve renksizdir.Dişilerde sadece parlak gümüş rengi görebilirsiniz.Erkelerin renklerini kur yaparken yada başka bir erkeğe güç gösterisi yaparken görürsünüz.Diğer zamanlarda renkler biraz daha soluktur. Enantiopus türler diğer türlerle dostça yaşayabilirler.Tek sorun aynı tanka koyduğunuz tür kum üzerinde fazla dolaşan üreyen bir tür olmamasıdır.Yani Enantiopusların olduğu tankta Furciferi, Ventralis, Xenotilapia, Callochromis türleriyle beraber beslenmemelidir.Bu listeye genelde tabanda dolaşan cüce cichlidleride ekleyebilirsiniz.Ben size Enantiopusların olduğu tankta Leptosoma,Nigripinnis gibi türleri beslemenizi öneririm.

Enantiopus/Xenotilaipia türlerinin dietleri daha çok bitkisel olmalıdır.Ama sırf bununla beslenmemeli kaliteli markaların karışık pul/granül yemlerinden verilmelidir.Özellikle belirtmek isterim ki sık ve düzenli şekilde artemia bu türler için ölümcül olabilir.Bundan dolayı artemia’yı haftada 1 en fazla 2 kez verilmeli onu da çok vermemeliyiz.Yoksa balığınız blout olacaktır.

Bu balıkları eğer yurtdışından getirdiyseniz ilk 1-2 hafta çok önemlidir.Yeni gelen balıklarınıza ilk 1-2 hafta boyunca ağır yemler vermemeli ve bitkisel beslemenizi öneririm. Enantiopuslar/ Xenotilapia da diğer Tanganyika türleri gibi ph’ı yüksek sert sulardan hoşlanırlar.Ph 7.5-8.5 arası bu balık için yeterlidir.Tankın su kalitesinin iyi olması ve bol oksijenli su olması bu balık için olmazsa olmazlarındandır. Isıya gelince 25-27 c arası bu balıklar için idealdir.Ben 26 c’de sabit olarak tutmaktayım.Işık olarak bu türler için gün ışığını kullanmanızı tavsiye ederim.Enantiopuslar/ Xenotilapia türleri gün ışığında ve güneşin ışıklarının direk tankınıza vurduğu yerlerde inanılmaz güzel renklerini gösterirler.Ne zamanki tankınızın ışıklarını açarsınız tüm renkler uçar.Bunun için gün ışığına en yakın lambayı kullanmanızı tavsiye ederim. Enantiopuslar/ Xenotilapia gerek görünüşleri gerek renkleri ve gerek davranışları olsun direk olarak fark yaratırlar.

Size birgün mutlaka ama mutlaka bu türü beslemenizi tavsiye ediyorum..

Sürçü lisan ettiksek af ola….

Size bu muhteşem balıklarla mutluluklar diliyorum.

Saygılarımla.....

Ali AKGÜN