Canlı yem türleri ve üretim teknikleri.

İnfüsaria

Akvaryum balıkları üretiminde özellikle yumurtadan yeni çıkan yavruların beslenmesinde vazgeçilemeyecek olan bir canlı grubudur. Yumurtadan çıkan akvaryum balıkları ilk yaklaşık iki gün için yem gereksinimi duymazlar. Bu süre zarfında vücutlarında bulunan yumurta sarısını tüketerek gıda gereksinimlerini karşılarlar. İkinci günden itibaren ise yavrulara yem vermek gerekir. Bu dönemde balık yavrularının çoğunluğu ancak canlı yem ile beslenebilirler. Bu aşamada infüsaria ile beslenebilirler. İnfüsaria terimi canlılar aleminin en küçük hayvancıklarını içerisine alan bir ifadedir. Esasında mikroskobik canlılardan oluşmaktadırlar. İnfüsaria üretimi çok kolaydır. Üretim için pek çok yollar önerilmekle beraber çok başarılı olan şu yolu önermekle yetineceğiz. Burada eğer aşağıda vereceğimiz bitkiler bulunamaz ise dha az verimli olmakla beraber başka bitkilerde kullanılabilir. Devamlı üretim için iki veya daha fazla kavanoz kullanılabilir. Kavanozlar 5 litrelik olabilir. Kavanozlar sıcaklığı 20 dereceden yukarı olan ılık bir odada tutulmalıdır. İçerisi mümkün ise (Gerekli değil) temiz havuz suyu veya dinlendirilmiş su ile doldurulur. Direkt güneş ışığı alan yere konulmayan kavanozlar aydınlık bir yerde bulunmalıdırlar. Su ile doldurulan kavanozlara aşağıdaki malzemeler ilave edilir. Bir tutam kurutulmuş marul yaprağı Biraz akvaryum balıkları için kullanılan toz yemden Kuru muz kabuğunun dörtte biri Havada kurutulmuş şalgamdan iki kesme şeker büyüklüğünde bir parça. Burada kullanılan şalgam daha önce küçük küpler halinde kesilerek kurutulur ve saklanır ise uzun süre buradan kullanılabilir. Konulmuş bulunan bu maddeler infüsarialar için yem kaynağı oluşturacaklardır. Esasta infüsarialar bu maddeleri direkt yem olarak kullanamazlar. Önce ortanda bakteriler oluşur ve bakteriler infüsarialar'a yem olur. Yapılan üretimde pek çok tür infüsaria ürer. Bir gün sonra kavanozdaki suyun renginin bulanmaya beyazımsı bir renk almaya başladığı görülür. Bu mikroskobik canlıların üremeye başladıklarının bir işaretidir. 3-4 gün sonra suyun tekrar berraklaşmaya başladığı görülünce artık bu kavanozdan hasat yapılma zamanı gelmiştir ve bu su ile yavru balıklar beslenir. Eğer bu su mikroskop altında incelenir ise binlerce canlının üremiş olduğu görülecektir. Kavanozdan her gün ince bir hortum ile yavru akvaryumuna bu su damlatılır. Eğer her gün eksilen su tamamlanır ve 3 damla süt ile bir kibrit çöpü başı kadar yumurta sarısı ilave edilir ise bu kavanozlar yavruların diğer yemleri almaya başlayacakları 10-15 güne kadar infüsaria üretiminde kullanılabilir. Yalnız bu arada devamlı dikkatli bulunmak lazımdır. Eğer bir bozulma ve kokuşma izlenir ise bu kavanozdan yem verilmesi hemen kesilmelidir.

Su Piresi

Akvaryum yetiştiriciliğinde en çok kullanılan canlı yemlerden bir tanesidir. Pek çok türleri bulunmaktadır. Halk dilinde ise ince ve iri olanları olmak üzere iki tipi tanınır. İnce olan su pireleri akvaryumcular için daha geçerlidir. Çünkü bu boy su pirelerinin pek çok akvaryum balığına verilmeleri küçük cüsseleri nedeni ile kolay olmaktadır. Su pireleri genel olarak su birikintilerinde su sıcaklığının 15 derece 22 derece arasında olduğu ortamlarda bol olarak ürerler. Ülkemizde bu gibi yerden toplanan su pirelerini mevsiminde akvaryumculardan satın almak mümkündür. Amatör ve doğada gezmeye meraklı olan kişiler su birikintilerinden tül kepçeler ile kolayca toplayabilirler. Hatta, evde hanım çorabı ve telden yararlanarak 20*25 boyutlu bir kepçe ile bu işi rahatça başarabilirler. Su pirelerinin balıklara yedirilmesinde özen gösterilecek bir konu, ölmüş ve kokmuş olanlarının balıklara verilmemesidir. Eğer elinizde ölü su piresi var ise bunları bir kalorifer peteğinde, gazete kağıdı üzerinde kurutursanız ileride kuru yem olarak da kullanabilirsiniz. Günümüzde her ne kadar su piresinin doğadan sağlanması mümkün olmakta ise de, zaman zaman mevsim dışı su piresi üretme amacına yönelecek amatör ve profesyonel akvaryumcular için bazı pratik su piresi üretme yolları hakkında bilgi vermeyi uygun görüyorum. SU PİRESİNİN ÜRETİLMESİ Çok sayıda su piresinde gereksinim duyulduğunda yapılabilecek en iyi iş rotasyon halinde bu hayvancığın üretilmesidir. Bu iş yılın herhangi bir mevsiminde ve herhangi bir yerde yapılır. Yeter ki, su sıcaklığını 15 derecenin üzerinde tutmak mümkün olsun. Su piresinin üretilmesi için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Örneğin 1 Kg. iyi taşsız bahçe toprağı 200 gr. iyice ezilmiş ve parçalanmış (8-12 günlük) at gübresi 10 litre havuz suyu Bunları bir kap içerisine (tercihen cam) koyunuz. Kullanılan su, içerisinde klor bulunmayan normal havuz suyu olmalıdır. Çeşme suyu kullanılması önerilemez. Bu karışım cam kap içerisinde hiç karıştırılmadan 3 gün bekletilir. Bundan sonra ipek bir bez ile suyu süzülür. Elde edilen karışım 1/2 veya 1/4 oranında süzülmüş havuz suyu ile karıştırılır. Bir saat kadar bekletilir. Karışıma biraz su piresi ilave edilir. 3 hafta içerisinde bolca su piresi toplanabilir.

Mikro Kurtlar

Sirke kurtları gibi sadece bir kaç milimetre boyunda olan ve akvaryum balıkları için çok değerli olan canlı yemlerden bir tanesidir. Özellikle yavru balıklar için çok yararlıdır. Evlerde de kolayca fazla miktarda üretilebilir. Yalnız yetiştirebilmek için başlangıçta aşılamada kullanılacak bir miktar kurda ihtiyaç vardır. Dış ülkelerde bunu akvaryumculardan kolayca temin etmek mümkündür. Ülkemizde ise pek pazarlandığı (hiç) söylenemez. Üretim için 25*25*10 boyutlarında olan plastik kaplar kullanılabilir. Doğal olarak sahip olunan herhangi boydaki bir kutu da yetiştirme kabı olarak yararlanılabilir. Sadece üretim kabının uygun bir kapağı olması yararlı olur. Yem olarak süt içinde bekletilmiş daha sonra pişirilmiş yulaf unu bulamacı kullanılır. Bu bulamaç kabın dip kısmına 2 cm. kalınlığında yayılır ve bunun üzerine kurt ile aşılama yapılır. Sıcaklığın 20-25 derece olduğu ortamda kurtlar süratle üreyeceklerdir. Üreyen kurtlar kabın yan kenarlarına doğru gelir ve tırmanmaya çalışırlar. Buralarda biriken kurtların bir sulu boya fırçası veya jiletle toplanması ile yem için kullanılacak kurtlar elde edilmiş olur. Akvaryuma atılan kurtlar uzun süre canlı kalabilirler. Bu nedenle fazla da atılsa balıklar bulunduklarında yiyebilirler. Yem olarak kullanılan hamur ekşimeye başlar ise üretimi yenilemek gerekir. Yeni üretim aşılama yolu ile kolayca yapılabilecektir.

Artemia Nedir ? 

Artemia yoğun tuz oranı olan ortamlarda yaşamaya uyum sağlamış bir zooplanktondur. Su piresi gibi akua kültürde canlı yem olarak kullanılır. 

Zor çevresel faktörlere karşı dayanıklılık göstermektedir. Yetişkinler -18C dan +40C a kadar olan büyük ısı değişimlerine toleranslıdır.

Yaşam ortamlarında uygun tuzluluk oranı, optimum gıda ve ısı; yetişkin dişilerin canlı larva üretmelerini sağlar. Bu ana koşullarda oluşan ciddi değişimler dişilerin kalıcı yumurtalar (sist) üretmesini tetikler. Bu sistler de biolojik olarak aktif değildir ve uygun şartlar oluşana kadar da öyle kalır.

Doğadan toplanan bu sistler gerekli hazırlama prosedüründen geçirilip uzun süre saklamayı mümkün kılacak ambalajlara konur. Çok zor şartlarda hayatta kalmak için tasarlanmışlardır. 

-100< C dan +90> C a varan sınırlarda başarıyla test edilmişlerdir. 

Yetişkinler çok iyi şartlar altında 2 cm ye kadar gelişip 3 aya varan sürelerde hayatta kalabilirler. Ortalama olarak her 4 günde bir yüzen larva veya yumurta üretebilirler. 

Artemia 1920 lerden itibaren geniş çaplı olarak ister tatlı su ister tuzlu su olsun akua kültürde kullanılmaya başlanmıştır. Kullanımının pratik ve besin değerinin yüksek olması işletmeler için zaman ve işgücü tasarrufu sağladığı için onu önemli bir konuma taşımıştır. Bu nedenledir ki, global pazarda artemia sistleri ve yan ürünleri artan bir taleple karşılaşır.

Artemia akua kültürde çok geniş bir kullanım alanına ve büyük bir öneme sahiptir.

Artemia nasıl üretilir? 

Gerekli şekilde hazırlanıp kurutulmuş ve özel ambalajlara konmuş yumurtalar uygun ortama bırakıldıklarında embriyo gelişimi başlar. Dünya coğrafyasında farklı türler farklı tuz oranları, ısı ve su kalitesine adapte olduklarından bütün türler için spesifik bir reçete vermek mümkün değildir. 

Temel olarak yumurtaları çatlatmak için hazırlanacak öğeler şu şekilde genellenebilir:

1 litre su için 20 ila 30 gr tuz (tercihen iyotsuz) 
8 - 8,5 PH (düşük Ph yemek sodasıyla arttırılabilir). 
Isı: 25 ila 28 derece 
Aydınlatma: Gün ışığı yada herhangi bir beyaz ışık (bütün süreç boyunca sağlanmasında fayda vardır). 
Güçlü bir hava kaynağı gereklidir. Kullanılacak kuluçka kabına dipten verilecek bu hava yumurtaların sürekli olarak hareket halinde olmalarını ve bol oksijen almalarını sağlar. 
Seçilecek kuluçka kabının yapı olarak huni şeklinde (V) olması yumurtaların en aktif şekilde dolaşımını ve daha iyi bir sonuç alınmasını sağlar. 
1 litreye 2 gr sist uygundur. Artemianın orjinine göre 1 gr da yaklaşık olarak 200 ila 250 bin arasında yumurta bulunur. 
Bütün bu şartlar sağlandıktan sonra yaklaşık 24 saat içinde yüzen larvalar elde edilir. Artık kullanıma hazırdırlar. 



Işığa duyarlı olduklarından, havanın kesilmesiyle ışık kaynağında toplanırlar. Boş yumurta kabuklarının su yüzüne çıkmasını bekledikten sonra bir araya toplanmış hareketli larvalar sifonlama yardımıyla uygun bir elekte süzülüp tatlı sudan geçirilerek yavru balıklara verilir.

Bu işlemin artemia larvalarının çatlayıp, aktif olarak yüzmeye başladıklarından hemen sonra yapılması besin değerlerini arttırır. Bekletilmiş larvalar stoklarındaki gıdayı tüketeceklerinden besin kalitesi azalmış olur. Buna karşın, gerekirse bir seferde hasat edilen larvalardan ihtiyaç fazlası tuzlu su içinde buz dolabında bir sonraki kullanım için 12 saate kadar rahatlıkla saklanabilir.

Solucanlar : 

Solucanlar kurbağa ve sürüngenlerinize yem olarak verebileceğiniz besinler arasındadır. Solucan yetiştirmek için 40 x 40 x 20 cm boyutlarında bir saksı veya kasaya ihtiyacınız olacaktır. Bu kasanın içi humuslu gevşek yapılı toprak ile doldurulur. Toprağı çürümüş yaprak ve patates parçalarıyla karıştırıp ta dökmeniz daha yararlı olacaktır. Daha sonra 30-40 kadar olgun solucan bu kasanın içine konur ve kasanın üzeri nemli bir bez ile örtülür. Haftada yarım kilo yulaf ve patates karışımı yem olarak solucanlara verilir. Tek önemli kural toprağın her daim nemli ve ılık olması sağlanmalıdır. Birkaç ay sonra genç solucanlar oluşmaya başlar. Bu genç solucanları kurbağa ve sürüngenlerinize afiyetle sunabilirsiniz.

Hamam Böceği : 

Hamam böcekleri belki de hepimiz için en sevilmeyen böcekler arasında yer alırlar. Fakat hamam böcekleri sürüngen ve amfibi türlerinin en beğenerek yediği böcek türleri arasındadır. Evde hamam böceği üretmek aslında çok ta zor bir iş olmamasına rağmen biraz sabır ve gereksinim gerektirir. Hamam böceklerini üretmek için pazarlarda ve zücaciyeler de satılan standart 40 x 20 x 20 cm boyutlarında olan plastik saklama kaplarını kullanabilirsiniz. Veya bu boyutlara yakın kapaklı bir akvaryumda da üretebilirsiniz. Fakat hamam böcekleri cam yüzeylere bile tırmanabilme yeteneklerinden dolayı siyah polyester kapaklı akvaryumlardan kullanmalısınız. Çünkü bu akvaryumların açık kalan tarafları yoktur kapak akvaryumun üstünü tamamen kapatır. Kullanacağınız saklama kabı hangisi olursa olsun birkaç hava deliği açmanız gerekir. Bu deliklerin sayısının çok fazla olmasına gerek yoktur. Kabın taban kısmını torf ( çiçekçilerde satılıyor ) ile 3-5 cm kadar doldurun. Torfun üzerine kabın 4/3 ünü donatacak şekilde yumurta koyulan kubbeli kartonlardan serin. Hamam böcekleri dişileri yumurta paketlerini bu kartonların altına bırakacaklardır. Dişiler ağızlarından salgıladıkları özel bir sıvı ile yumurta paketlerinin bırakıldığı yerlere yapıştırır ve etraflarında buldukları küçük çöp ve parçacıklarını da üstlerine örterek onları gizlerler. Bir yumurta paketinde ortalama 14-24 yumurta bulunur. Yavrular yumurta paketleri bırakıldıktan 6-12 hafta sonra çıkarlar( 25˚C de ). Sıcak olan yerlerde yumurtaların açılışı 3-4 haftaya kadar inebilir. Dişiler ergin hale geçtikten sonra genellikle 1-3 hafta sonra ilk yumurta paketini bırakırlar. Daha sonraları bu 1-2 güne kadar düşebilir. Serin ve soğuk yerlerde yumurta bırakmazlar. Uygun şartlarda bir dişi 60 yumurta paketi bırakır. Ergin erkekler iyi gelişmiş kanatları sayesinde kolayca tanınabilir. Dişilerde ise kısalmış kanatları vardır. Hamam böceklerinizi arada sırada elma kabuğu , yulaf , kıyma parçası , ıslak ekmek gibi besinlerle de beslemeniz gerekir. Üretim için önerilen ısı 28-30 ˚C dır. Hamam böcekleri rutubetli ortamlarda yaşadıklarından dolayı kabın içini 2 günde bir su spreyi ile nemlendirmenizde gerekir. Hamam böcekleri üremeye başladıktan sonra hamam böceklerini böcekçil beslenen sürüngen ve amfibilerinize sunmaya başlayabilirsiniz. 

İpek böceği :

İpek böcekleri protein açısından çok zengin ve besleyicidir. Bu yüzden ipek böcekleri sürüngen ve amfibiler için en yararlı besinler arasında yer alır. İpek böceklerini bahar ve yaz aylarında petshoplar da rahatça bulabiliriz. İpek böcekleri koza örüp kelebeğe dönüştükten sonra çiftleşir yumurtlar ve ölürler. Yumurtalar bir sonraki bahar aylarında dut yaprakları çıkmaya başladığı zaman açılır. Peki biz kışın ne yapacağız yazın börtü böcek bulmak kolay önemli olan bu böceği kışın nasıl sağlayabiliriz. İpek böcekleri yumurtalarının kışın uygun sıcaklıklar(25-28 ˚C) sağlandığı zaman açıldığını ve yumurtadan çıkan tırtıllara ilk olarak marul yaprakları verildiği zaman marul yapraklarıyla beslenmeye başlanabilir.

Un kurdu :

Evde un kurdu üretebilmek için ilk önce un kurdu kültürüne ihtiyacınız olacaktır. Un kurdu kültürünü yaşadığınız şehirdeki üniversitelerin biyoloji veya ziraat fakültelerinin entomoloji(böcekleri inceleyen bilim dalı) bölümlerinden rica ederek isterseniz büyük ihtimalle vereceklerdir. Un kurdu kültürünü bulduğunuz zaman bu kültürleri ağzı tülden kapalı (böceklerin kaçmaması için) bir kabın içine koyun. Kabın içine kültürleri bırakmadan önce un, yulaf ve küçük parçalara dilimlenmiş patates parçaları koyun. Un kurdu larvaları bu kabın içinde bol olarak yetişir ve gerek duyduğunuz anda sürüngeninize besin olarak sunulabilir. Dikkat edilecek nokta ise sıcaklıktır. Un kurdu yetiştireceğiniz kap daima ılık veya sıcak bir oda içinde bulunmalıdır. 

Çekirge :

Evde çekirge üretmek zahmetlidir. Çünkü bu iş için büyük kafesler ve gerekli donanımlar gerekir. Fakat dışardan topladığınız çekirgeleri havalandırması iyi sağlanmış kap veya kutular içinde uzun süre yaşatabilirsiniz. Bunun için dikkat edilecek nokta çekirgeleri barındırdığınız ortamın nemsiz ve ılık olmasıdır. Çekirgeleri her gün vitaminli sebze ve meyvelerle beslemeniz gerekir. Çekirge ve cırcır böcekleri sürüngenlerin en sevdiği ve doğada en çok yedikleri besinler arasındadır.

Fitoplankton&Rotifer Kültürü

http://www.kalkan.sumae.gov.tr/man_pdf/ManBol3_1.pdf

Rotifer

http://www.ziraatci.com/editor/yaziyazdir.asp?yaziid=1737&komut=yaz

Peri Karides

http://www.akvaryum.com/Forum/yeni_bir_canli_yem_peri_karides_k436508.asp

Gammarus

http://www.akvaryum.com/Forum/degisik_bir_canli_yem(gammarus)_k318008.asp

Grindal Kurt

http://www.akvaryum.com/forum/grindal_kurt_uretim_teknikleri_(resimli)_k153149.asp

Cypris

http://www.akvaryumportali.com/threads/16-Cypris-canl%C4%B1-yem-%C3%BCretimi-ve-temini

Not: Yukarıdaki üretim teknikleri ile alakalı kesin bir kaynak veremiyorum. Çeşitli dönemlerde Internet üzerinden kopyala yapıştır yapıldığı için bunun pekde mümkün olmadığını düşünüyorum. :)