Yeni Başlayanlar Buraya/low-tech

Kiraz karides koysak olmaz mı??? çok hoşuma gidiyorlar da. Saygılar...

 

Bunları böyle anlatmışsınızda bu başlık altında niçin anlattınız? Belirtmek istediğiniz bir konu (yazı hakkında eleştiride olabilir) yada sormak istediğiniz bir şey varsa daha açık bir dille net olarak yazarsanız elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışırım. 

 

Burada şunu tekrar ve açıkça belirtmek lazım:

 

 Bu yazı, low-tech de olsa bir "bitki akvaryumu" kurulumunu açıklamaktadır. Adından da anlaşılacağı üzere bu akvaryumda canlı olarak bitkiler ön planda, balıklar ikinci plandadır. Önemli olan bitkilerin sağlığı, gelişimi ve bitkilerle oluşturulan düzenlemedir. Balıklar yalnızca bu sistemi tamamlayan bir öğe olarak geçer.

 

Eğer bitkili bir akvaryum kuracaksanız (yada bitkili balık akvaryumu diyelim) burada yazılan birçok konuyu uygulamanıza zaten gerek yok. Kullanacağınız bitkilerin en temel gereksinimlerini karşılayarak yaşatmaya yönelik bir uygulama ile bana göre yeterli bir bitkili akvaryumda kurabilirsiniz.

Kiraz karides koysak olmaz mı??? çok hoşuma gidiyorlar da. Saygılar...

 

Elbette olur. Kiraz karideste bitki akvaryumları için oldukça güzel ve tercih edilen bir canlıdır.

35 cm yükseklik için: 1,3

40 cm : 1,2
45 cm : 1,1
50 cm : 1

Yukarıda da belirttiğim gibi ilk etapta kullanacağınız miktar bundan farklı olacaktır. Kullanacağınız miktarı (toplam kaç watt florasan yakacağınızı) hesaplamak içinse formülü aşağıdaki gibi kullanmanızı öneririm.

((Boy*en)/50)/s2


Uygulanabilir değerler formülden çıkan değerlerle tam örtüşmeyecektir. Florasan uzunlukları, uzunluğa göre watt değerleri ve uygulanabilir sayı olarak formülden çıkan değere olabildiğince yaklaşmanız iyi olur. Tablo-1' de önerdiğim tank ölçüleri için uygulanabilecek (hazırlanacak, ve kullanılacak) ışıklandırma miktarları verilmiştir.

Florasanların kelvin ve lümen değeri ne olmalı?

Kelvin, lümen gibi değerlerle şu an için aklınızı karıştırmayın. Bilinen firmaların bitkiler için ürettiği florasanları kullanın (örneğin “Hagen flora glo”, “Sylvania grolux”).

Birden fazla florasan kullanıyorsanız yine bitkiler için üretilmiş farklı özellikte florasanlardan eklemeniz iyi olur (örneğin “Hagen aqua glo”, “Philips aquarelle”, “Sylvania aquastar”).

İki adetten fazla florasan kullanıyorsanız bunların yanına en  fazla 1-2 adet daylight tipi florasan koymanız iyi olur (örneğin “Sylvania daylightstar”, “Sera daylight”, “Hagen sun glo”).

Filtre

Bitki akvaryumunda filtre gerekir mi? Gerekliyse nasıl bir filtre kullanmalıyım?

Bitki akvaryumlarında filtre, sirkülasyonu sağlamak ve balıkların sağlıklı  yaşamlarını devam ettirebilmek için gereklidir. (Belki sadece yosun yiyen birkaç küçük canlının bulunduğu bitkili akvaryumlarda sadece 1-2 sirkülasyon motoruyla da başarılı olunabilir).

Filtre olarak bitki akvaryumlarında genel kullanım dış filtre şeklindedir. Özellikle dengeleri daha kolay sağlamak açısından dış filtre kullanılması en doğru yöntemdir. Filtrenin sepetli ve pompalı olması kullanım açısından büyük kolaylık sağlayacaktır. Filtrenin debisi akvaryumun boyutlarına ve balık yüküne göre belirlenebilir. Tablo-1' de önerdiğim tank boyutları için normal balık yükünde tavsiye edebileceğim debiler verdim.


Taban

Tabanımda hangi gübreler olmalı? Çok katmanlı nedir? Hangi ürünleri kullanmalıyım? Torf kullanmalı mıyım?

Başlangıç için yine gübre içeren ama çok basit, akıl karıştırmayan bir taban öneririm. Bu şekilde de oldukça başarılı olmanız mümkün.Bu taban sadece misket gübre ve kumdan oluşuyor.

Gübre olarak sadece genel anlamda “misket gübre” olarak tabir edilen makro ve mikro besinleri içeren gübrelerden kullanın (örneğin “Redsea flora root”, “Tetra initial sticks”, “Azoo condensed basic fertilizer”, DIY –Tunç sönmezoğlu imalatı- misket gübre). Kullanım miktarı genelde firmalar tarafından (DIY olanlar için yapan kişiler tarafından) verilmiştir. Bu miktarı minimum miktar olarak düşünerek hareket edebilirsiniz.

Kumum nasıl olmalı?

Kum seçerken özellikle dikkat etmeniz gereken iki konu var:

1- Kumun ortalama tane çapı 1-5 mm aralığının dışında olmamalı.
2- Suya salınım yapmamalı (suyu sertleştirip pH’ ını arttırmamalı)*

Tane çapına dikkat ettiğiniz sürece kuvars kum veya hem tane çapı hemde salınım durumuna bakarak dere kumu kullanabilirsiniz. Veya markalı, bitki akvaryumlarında bilinen kumlardan alabilirsiniz (örneğin “hagen siyah kum”).

* Kumunuzun (veya alacağınız kumun) salınım yapıp yapmadığını az bir miktar alarak üzerine tuz ruhu dökmek suretiyle anlayabilirsiniz. Kumda köpürme varsa uygun değil demektir.

Ne kadar kum kullanmalıyım?

Genellikle bitki akvaryumlarında tabanın en az 8 cm kalınlığında kumla kaplı olması uygun olur (eğimleri saymazsak ortalamada). Dolayısıyla kumunuzun hacmini (litre olarak) aşağıdaki fomülden hesaplayabilirsiniz:

(Boy*en*8)/1000                      (boy ve en “cm” cinsindendir)

Çoğu yerde kumlar litre ile değil, kg olarak satılmaktadır. Burada kumun yoğunluğu işin içine gireceğinden litre ve kg hesabı birbirini tutmayacağı gibi kumun cinsine ve tane boyutuna bağlı olarak ağırlığı çok değişkenlik gösterebilir. (Örneğin Hagen siyah kumun 1 litresi kuru halde yaklaşık 1,37 kg ağırlığa sahiptir.) Dolayısıyla kumu her zaman fazla almak iyi olur. Bunun için hesaplamayı 10 cm kalınlığa göre yapmak özellikle büyük tanklar için iyi olabilir:

(Boy*en*10)/1000

Tablo-1' de önerdiğim ölçüler için kullanılabilecek kum miktarları verilmiştir.
 

CO2

CO2 kullanmam gerekli mi? CO2’ yi nasıl yapacağım? Kaç kabacık olmalı? Vs..

Dışarıdan CO2 verilmesi; su dengelerini değiştirmesi, canlı sağlığını riske atması gibi sebeplerden testlerle ve kontrollü olarak yapılması gereken bir şeydir ve yeni başlayanlar için önermiyorum. Kuracağınız sistem ve ileride önereceğim bitki türleri ile dışarıdan CO2 ilavesi gerekmeden de sağlıklı ve güzel bir bitki akvaryumunuz olabilir. Zamanla, tecrübe kazandıkça ve temel bilgiler oturup ayrıntıya girmeye başladıkça ışıklandırmanızı arttırır, testler alır ve CO2 ilavesine başlar, daha zor bitkilere geçersiniz.

Şu an için yapılacak en önemli şey bitkilerin suyunuzda mevcut bulunan CO2’ den mümkün olduğunca fazla yararlanmalarını sağlamak olacaktır. Bununda en kolay yolu su yüzeyinin mümkün olduğunca hareketsiz olmasını sağlamaktır. Böylece CO2’ nin havaya kaçması önlenmiş olur. Bu anlamda; dış filtre kullanmak (şelale filtre yada sump kullanmamak), filtre çıkışlarını su yüzeyine çok yakın tutmamak, hava motoru kullanmamak*  yapılabilecek önemli uygulamalardır.

* Hava motoru alın ve mutlaka hazırda bulunsun (acil durumlarda işinize yarayabilir)
 ancak kullanmayın.



Gübre

Sıvı ve tablet gübre kullanmam gerekir mi? Hangi ürünleri kullanmalıyım?

Tabanınızda ilk zamanlarda yeterli miktarda misket gübre olacağından tablet gübre kullanımına ilk 6 ay çok gerek yok. Daha sonra bitkilerin durumuna göre tablet gübre ilavesine başlarsınız veya hiç kullanmazsınız. Tablet gübre olarak; “Seachem flourish tabs”, “redsea flora dose” gibi kaliteli ürünleri üzerlerinde yazan dozlara uygun olarak kullanmanızı öneririm.

Sıvı gübre kullanımı bitki akvaryumlarında oldukça önem taşır. Burada şimdilik bilmeniz gereken; genel içerikli iyi bir sıvı gübre ve sıvı potasyum gübresi edinmeniz gerektiğidir. Sıvı potasyum gübresi özellikle kullanılması gereken önemli bir gübredir.

Sıvı gübre olarak; “seachem flourish”, “brightwell florin-multi”, “DIY –Tunç sönmezoğlu imalatı- micro element gübresi” gibi ürünleri tavsiye ederim. Bunlar dışında  “Tetra flora pride”, “sera florena” gibi ürünlerde kullanılabilir.

Potasyum  gübresi olarakta oldukça ucuza “DIY sıvı potasyum gübresi” alabileceğiniz gibi “seachem flourish potassium”, “brightwell florin-K” gibi ürünleride kullanabilirsiniz.


Diğer malzemeler

Bunlar dışında başka hangi malzemelere ihtiyacım olacak?

Yukarıda belirtilen malzemeler dışında tedarik etmeniz gereken diğer malzemeleri şöyle sıralayabiliriz:

- Işıklandırmanın otomatik açılıp kapanması için elektrikçilerden alabileceğiniz bir adet timer

- Orta güçte ve sessiz çalışan bir hava motoru.

- Hacmini bildiğiniz temiz bir kova veya bidon (mesela 10 lt’ lik yada 20 lt’ lik). Akvaryumunuzun “net su hacmini” belirlemek için kullanılacaktır. Net su hacmini bilmek; gübreleme ve alınabilecek balık miktarını belirlemede oldukça önem taşır.

- Tank ölçülerinize uygun bir adet arka fon. (Düz renkler olmasını öneririm; siyah, mavi, beyaz gibi.)

- Tankınızın litre hacmine yakın (ama fazla) watt gücünde bir adet ısıtıcı (şu ana kadar visi-therm, jager, tetratec ve atman marka ısıtıcılar kullandım; hepsindende memnun kaldım diyebilirim. Yinede atman’ a çok güvenmeyin)

- Sıcaklığı okuyabileceğiniz 1 adet su içi termometre (her termometre malesef doğru ölçüm yapmıyor, sera’ nın veya güvendiğiniz bir markanın termometresi olması iyi olur)

- Dış filtre malzemesi olarak, seramik boncuk, sünger, biyolojik malzeme, karbon ve elyaf (eğer dış filrede hazır olarak yoksa veya herhangi biri eksikse)

- Sıvı gübre, su hazırlayıcı gibi kimyasalların ince ayarlı eklenebilmesi için eczanelerden alacağınız çeşitli boyutta enjektörler.

- Bir adet yeterli miktarda su hazırlayıcı (“Seachem prime”, “tetra aquasafe” yada “sera aquatan” olabilir)
Alacağınız ürünün yetip yetmeyeceğini, tankınızın kabaca hacmini hesaplayıp ürünün kullanım miktarını (kaç litreye ne miktarda ekleniyorsa) üzerinden okuyarak anlayabilirsiniz. Tankınızın kabaca hacmini aşağıdaki formül ile hesaplayabilirsiniz:

(Boy*en*yükseklik)/1000=hacim (litre)     (boyutlar cm cinsindendir)

Gerçekte kullanacağınız hacim yukarıda bahsettiğim “net su hacmi” olsada bu aşamada bu değeri hesaplama şansınız olmadığından ve yukarıdaki formülde çıkacak hacim herzaman daha büyük olduğundan şimdilik bu hesaplamayı yapmanız en doğru yoldur.

- Yeterli miktarda sıvı bakteri kültürü (“sera nitrivec” olabilir). Bakteri kültürünü en az 5-6 gün kullanacağınızı düşünerek yeterli miktarda aldığınızdan emin olun.

- Dezenfeksiyon için kullanılabilecek, eczanelerden alabileceğiniz kimyasallar. (Ben “Perhidrol” kullanıyorum (oksijenli suyun 10 kat yoğun halidir). Bu ürünün kullanım şeklinden aşağıda kurulumda bahsedeceğim.
(Diğer dezenfektanlar ve kullanım bilgilerine buradan “dezenfektasyon” konusuna bakarak ulaşabilirsiniz.)  

- Dekorasyon için alacağınız taş, kaya, kökler vs.

- Bunlar dışında hobide sık kullanılan bildiğimiz malzemeler: Sifon, hotrum, leğen, kova, cam silmek için sünger vs. Burada önemli olan kullanacağınız malzemeleri ev temizliği vs. için değil sadece akvaryum için kullanıyor olmak gerekiyor.


Tablo-1



Bitkiler

Hangi bitki türlerini önerirsiniz?

Başlangıç için bakımı kolay, orta seviye ışıkla yetinebilen ve CO2 ihtiyacı fazla olmayan bitkileri seçmeniz uygun olacaktır. Aşağıda bu özelliklere sahip, hali hazırda ülkemizde satışı olan türlerden oluşan bir liste yaptım. Listedeki latince isimleri internette aratarak veya bu adresten bakarak söz konusu bitkiler hakkında bilgi edinebilir, fotoğraflarını görebilirsiniz.

Bitki seçerken bitkinin ulaşacağı maksimum boyutu dikkate almanızı öneririm. Aksi halde akvaryumunuza sığmayabilir yada çok küçük gelebilir :)

Anubias afzelii
Anubias barteri
Anubias barteri coffeefolia”
Anubias barteri var. Angustifolia
Anubias barteri var. Caladiifolia
Anubias barteri var. Nana
Anubias gigantea
Egeria densa
Lemna minor
Limnobium laevigatum
Microsorum pteropus
Microsorum pteropus ‘Tropica
Microsorum pteropus ‘Undulata
Microsorum pteropus Narrow”
Microsorum pteropus Windelov
Pistia stratiotes
Vesicularia dubyana

Başlangıçta yukarıdaki bitkilerden seçim yapar, biraz tecrübe kazandıktan sonra sistemde bir değişiklik yapmadan aşağıdaki bitkileride seçim listenize dahil edersiniz.

Aponogeton crispus
Aponogeton longiplumulosus
Bacopa monnieri
Bolbitis heudelotii
Cladophora aegagropila
Crinum calamistratum
Crinum natans
Crinum thaianum
Cryptocoryne balansae (crispatula)
Cryptocoryne beckettii (petchii)
Cryptocoryne blassii
Cryptocoryne undulata
Cryptocoryne undulata broad leaves”
Cryptocoryne wendtii (brown)
Cryptocoryne wendtii (green)
Cryptocoryne wendtii Mi Oya
Cryptocoryne wendtii Tropica
Cryptocoryne x willisii
Echinodorus grandiflorus ssp.aureus
Echinodorus horemanii 'red'
Echinodorus parviflorus 'Tropica'
Echinodorus 'Rose'
Echinodorus uruguayensis
Hydrocotyle leucocephala

Not: Bu listede olmayan uygun başka türlerde olabilir. Yada bu listede olup aslında çokta uygun olmadığı tecrübe ile sabitlenmiş türlerde. Tüm türleri denemediğim için başkalarının verdiği bilgilere dayanarak yazdıklarım oldu. Bu konuda uyarı ve eklemelere açığım.


Balıklar

Bitki akvaryumunda hangi balıkları besleyebilirim?

Bitki akvaryumunda bakabileceğiniz birçok canlı (balık ve omurgasızlar) vardır. Ben bunları öncelikle yosun yiyenler ve yemeyenler olarak ikiye ayırmak istiyorum.

Yosun yiyen canlılar bitki akvaryumlarının vazgeçilmezleridir. Birçok farklı tür olsada bu konuda benim önerim iki türden yana:

Cardinia japonica (amano karidesi)
Otocinclus affinis veya Otocinclus vestitus

Bitki tankı kuracak kişi her iki türdende edinmeli. Otocinclus’ u en az 6 adet, Amanoyu ise en az 3 adet almalısınız (tankın büyüklüğüne ve yosun durumuna göre bu sayılar arttırılabilir). Balık sayısını fazla tutmamanızda balıkların aç kalmaması için önemli. Dolayısıyla başlangıçta minimum sayı ile başlayıp duruma göre arttırma yaparsınız.

Yosun yiyenler dışında besleyebileceğiniz türlere gelirsek;
Önceden fazla balık tecrübeniz yoksa başlangıç için bakımı kolay, bitkilere fazla zarar vermeyecek türler olmasına dikkat etmeniz iyi olur (sitemizin tatlı su canlıları bölümünde birçok tür mevcut). Örneğin plati gibi bazı canlı doğuran türleri olabilir. Burada önemli olan canlı doğuranların kısa sürede çoğalacaklarını düşünürek bu türlerin sadece erkeklerini baslemeniz gerektiğidir. Aksi halde çoğalan balık sayısı nedeniyle akvaryumunuzdaki dengeler alt üst olabilir ve birçok sorun baş gösterebilir.

Kısa bir süre sonra (biraz tecrübe edinince) veya zaten tecrübeniz varsa yine bitkilere zarar vermeyecek ama bakımı biraz daha zor balıklara geçersiniz.

Bunlardan ilk önerebileceğim bitki akvaryumlarının favori balıkları olan sürü balıklarıdır. Sürü balıkları olarak örneğin tetra ve rasbora türlerinden seçim yapabilirsiniz. Sürü balıklarını, bir türden en az 10 adet olacak şekilde (tankın büyüklüğüne bağlı olarak sayı arttırılabilir) almanız hem balıklar için hemde görsel açıdan uygun olur.

Toplam kaç adet balık almalıyım?

Her balığın ihtiyaçları farklıdır. Örneğin cichlid balıkları tabanda yeterli alan isterler. Genelde türlere göre gereken alan miktarları belirlenmiştir. Melek gibi büyük balıklar yeterince yüzme alanı ve yüksek tanklar isterler. Sürü balıkları yine yeterince yüzme alanı ister vs. Aynı şekilde her balık türünün bakılması gereken minimum sayıları, erkek dişi oranları vardır. Balık profillerini incelediğinizde tüm bu bilgilere ulaşabilirsiniz. Bu konuları çözdükten sonra geriye tankınızın hacmine göre en fazla kaç balık alabilirim yada fazla mı alıyorum gibi sorular kaldığında, bunları çözebilmeniz için kabacada olsa litre su hacmi ile balık miktarlarını ilişkilendiren, kendi kullandığım bir formül verebilirim:

Balık boyu (cm)*T= gereken hacim (litre)

Burada “T” bir sabit olup balık boyuna göre aşağıdaki değerleri almakta.

1-5 cm arası erişkin boya sahip balıklar için....1
6-10 cm...........................................................1,5
11-15 cm.........................................................2
16-20 cm.........................................................2,5
......artarak devam ettirilebilir.

Örnek verecek olursak:

Bir neon tetranın maksimum boyu 3 cm ise T sabiti 1 değerini alacaktır. Bunları formülde yerine koyarsak:

3*1 = 3 lt (bir neon için gereken su hacmi)

Başka bir örnek:

Aynı şekilde bir melek balığını düşünelim. Yaklaşık erişkin boyu 15 cm olacaktır. Yani T=2

15*2 = 30 lt (bir adet melek balığı için gereken su hacmi)


Örnek kurulum

Tüm malzemelerim hazır. Kurluma başlayacağım ama neyi ne zaman yapmalıyım? Hemen gübre vermeli miyim? Balıkları ne zaman eklemeliyim?

Bitki akvaryumlarında kurulum oldukça önemli bir konudur. İlk başta akvaryumunuzda biyolojik döngü olmayacağından ve bitkileriniz belli bir süre alışma evresi geçireceğinden ilk zamanlar, birçok sorun yaşayabileceğiniz “zor” zamanlar olabilir. İşte bu zorlukların en iyi şekilde üstesinden gelebilmek ve ileride çok daha sağlıklı ve sağlam bir akvaryuma sahip olabilmek için kurulumu uzun sayılabilecek bir sürede (1,5 ay kadar) ve aşamalı olarak gerçekleştirmek en doğrusu olur. Kurulum süresince herşeyi doğru ve sırasıyla yapmak, yeterince özveri ve sabır göstermek çok önemlidir.

Şimdi örnek bir kuruluma hep beraber başlayalım:

Hazırlık:

- Akvaryumun, bulunduğu ortamdaki yerini seçmemiz gerekiyor. Mümkün olduğunca az gün ışığı alan, az hareketliliğin olduğu, yazları fazla sıcak olmayan ve tanka etrafından rahat müdahale edebileceğiniz bir yer olması önemli.

- Alacağınız bitki türlerini şimdiden belirlemek, satış durumlarını gözden geçirmek, kurulum günü sorun yaşamamanız için iyi olacaktır.

- Dekorasyonuda basitte olsa bir çizimle kararlaştırmak iyi olabilir veya herşeyi kurulum sırasında deneme yanılma yoluyla belirlersiniz.

- Kumun tamamını (yıkama suyunu bulandırmayana kadar) önceden yıkamanız kurulum günü sizi oldukça rahat ettirecektir.

Kurulum

Burada kurulumu önerdiğim 70*35*35(h)’ lık tank için yapmayı uygun buldum. Bitkili akvaryum kurulumunda başlarda serin suya (22 derece gibi) ihtiyaç olduğundan kurulumun sonbahar-kış aylarında yapılması daha iyi olur.

Günlere göre sırayla yapılması gerekenler şöyle:

1. Gün:

Tüm eksikleri tamamlayıp bitkileri almaya gidiyoruz (yada kurulum günü gelecek şekilde sipariş veriyoruz; bu zamanlama her zaman tutmayabilir, bitkiler 1-2 gün önce gelirse bitkileri temiz bir kapta dinlenmiş su ile ışık alan bir yerde bekletiyoruz). Bitkileri biraz fazla almak başlangıç için iyi olur ve aldıktan sonra kuruluma başlıyoruz:

*Akvaryum yerine yerleştirilir, ışıklandırması, arkafonu, filtresi, ısıtıcısı vs. takılır. Hava motoruda takılır ancak acil durumlar hariç hiç çalıştırılmayacaktır.
*Tabana önce misket gübreler en az üreticisinin verdiği miktarda yerleştirilir.
*Üzerine taban kalınlığı 8 cm olacak miktarda kum dökülür.
*Dekorasyon malzemeleri yerleştirilir ve kumada eğim verilerek önceden tasarladığınız veya o an hoşunuza giden bir dekorasyon yapılır.
*Ölçekli kap ile su doldurmaya başlanır. Kumun üzerine bir tabak vs. koyularak su dökme sırasında kumun ve dekorun bozulması önlenebilir. Su yaklaşık yarıya kadar doldurulur ve doldurulan miktar (kaç litre ise) bir yere not edilir.
*Bitkiler, çürümüş yaprakları temizlenip, köklerindeki sünger yada elyaflar çıkarılıp, kökleri yaklaşık 2 cm kalana kadar bir makasla kesildikten sonra özenle dikilir.
*Tankın kalanı da yine ölçerek su ile doldurulur ve “toplam net su hacmi” bir yere not edilir. (Burada ileriki hesaplamaları 70*35*35(h)’ lık tank için, kurulum gerçek olmadığından, tahmini 65 lt net su hacmi üzerinden yapacağım.
*Dış filtreye malzemeleri ve aktif karbon eklenerek filtre çalıştırılır. Filtrenin çalışmasıyla bir miktar su tanktan filtreye akacaktır. Tankta azalan su yine ölçülerek doldururlur ve "toplam net su hacmine" eklenir.
* Isıtıcıda 22 dereceye ayarlanarak açılır. Termometreden sıcaklığa bakılır; ortam sıcaklığına göre su zaten 22 dereceden yüksek olabilir; çok yüksek olmadığı sürece (26 dereceden yüksek) herhangi birşey yapılmaz.
*Dezenfekte amacı ile 6,5 ml (10 lt su için 1 ml) perhidrol suya karıştırılır.
*Yaklaşık 5 saat sonra %50 su değişimi yapılır. Bu su değişiminin yapılma sebebi dezenfektanı (perhidrol) sudan uzaklaştırmak içindir. Farklı dezenfektanların kullanımında onlara ait yöntem uygulanabilir. Su değişimlerinde (şimdi ve ilerde) su çekerken kumu kaldırmadan kum yüzeyinden çekim yapılmalıdır.

2.gün:

*Tekrar %50 su değişimi yapılır; böylece perhidrol yeterince uzaklaştırılmış ve dezenfeksiyon işlemi tamamlanmış olur.
*Üreticisinin belirlediği oranda su hazırlayıcı suya eklenir.
*İki saat kadar sonra bakteri kültürü üzerinde yazan dozda ilave edilir.
*Sadece bir adet 18w’ lık florasan timer’ a bağlanarak günde 7 saat yanacak şekilde ayarlanır ve yakılır.

3,4,5 ve 6. günler:

*Hergün üzerinde yazan dozda bakteri kültürü ilavesine devam edilir.
*Hergün bitkiler ve su yüzeyi kontrol edilerek çürüyen yapraklar olursa tanktan uzaklaştırılır.

7.gün:

*%25 su değişimi yapılır. Yeni eklenen suyun direk çeşmeden doldurulmaması önemlidir. Suyu, ağzı açık bir kapta en az 1 gün dinlendirerek akvaryumda kullanıma hazır hale getirmiş olursunuz.
*Sıvı potasyum gübresi üzerinde yazan doza bakılarak sudaki potasyum seviyesini 2,5 ppm (mg/lt) arrtıracak miktarda eklenir.
(Örneğin seachemin potasyum gübresinin 5 ml si 125 lt suyun potasyum seviyesini 2 ppm arttırıyor. Doğru orantı kurarak 65 lt de 2 ppm’ lik artış için 2,6 ml gerektiği; yine orantı kurarak 2,5 ppm’ lik artış için  yaklaşık 3 ml eklemenin uygun olacağını bulabilirsiniz)


14.güne kadar:

*Hergün bitkiler ve su yüzeyi kontrol edilerek çürüyen yapraklar olursa tanktan uzaklaştırılır.
*Yosunlanma olursa camlar temizlenmelidir. Bu işlemler ileriki günlerde sürekli yapılmaya devam edilir.

14.gün:

*%25 su değişimi yapılır.
*Sıvı potasyum gübresi aynı miktarda eklenir.

17.gün:

*Sıvı potasyum gübresi aynı miktarda eklenir.

21.gün:

*%25 su değişimi yapılır.
*Sıvı potasyum gübresi aynı miktarda eklenir.
*Sıcaklık 1 derece yükseltilerek 23 dereceye ayarlanır.

23 ve 25.günler:

*Sıvı potasyum gübresi aynı miktarda eklenir.
*Sıcaklık birer derece yükseltilerek 25 dereceye kadar çıkılır.

28.gün:

*%25 su değişimi yapılır.
*Sıvı potasyum gübresi  sudaki potasyum seviyesini 3,5 ppm (mg/lt) arrtıracak miktarda eklenir.
*İkinci 18 w lık florasanda yakılır ve aynı timera bağlanarak günde 7 saat çalışması sağlanır.
*Filtreden aktif karbon çıkarılır.
*Genel içerikli sıvı gübre üzerinde yazan dozun yarısı şeklinde eklenir. Burada da yine orantı kurarak önce kendi tank hacminiz için ne kadar önerildiğini bulmalı, daha sonra bunun yarısını almalısınız.
*Tanka yalnızca yosun yiyen canlılar eklenir. Bu canlılara kurulum bitene kadar yem verilmemelidir.
*Potasyum ilavelerine 1 hafta boyunca 2 günde bir aynı miktarda devam edilir.

35.gün:

*%25 su değişimi yapılır.
*Sıvı potasyum gübresi sudaki potasyum seviyesini 5 ppm (mg/lt) arrtıracak miktarda eklenir ve bundan sonra sürekli 2 günde bir aynı miktarda devam edilecektir.
*Genel içerikli sıvı gübre üzerinde yazan dozda eklenir ve bundan sonra haftada bir kez su değişiminden sonra bu miktarda devam edecektir.
*Bu günden itibaren ışıklandırma süresi hergün 30 dakika arttırılarak 6 günde 10 saate kadar çıkarılır. Bundan sonra böyle kalacaktır.

42.gün:

*%30 su değişimi yapılır. Bundan sonra her hafta %30 eklenecektir.
*Gübre ilaveleri yapılır.
*Artık tanka seçilen diğer canlılar eklenebilir. İlk 2 hafta günde 1 defa ve çok az yemleme yapılmalıdır.
*Işıkların timer ile 5 saat açık, 3 saat kapalı ve 5 saat açık olacak şekilde ayarlanması hem akşamları akvaryumun keyfini çıkarma hemde yosun oluşumuna engel olma yönünden faydalı olur.

Not: Kurulum aşamaları, kendi eklemelerim haricinde Sn. Tunç Sönmezoğlu' nun "Bitki Akvaryumunda Başarı" makalesindeki kurulum aşamalarının "düşük destekli" bir tanka uyarlanmış (basitleştirilmiş) halidir.


Bakım

Kurulumu tamamladım. Bundan sonra nasıl bir bakım uygulamalıyım?

Önceikle birkaç hatırlatma yapalım:

*CO2 kaçışını en aza indirgemek için su yüzeyinin mümkün olduğunca hareketsiz olmasını sağlamalısınız. Özellikle filtrenin çıkış hortumunun yerini ve açısını iyi ayarlamak önemli.

*Filtrenizin ve ısıtıcınızın 24 saat hiç kapanmadan çalışır durumda olması gerekiyor. (Isıtıcı termostatlı olduğundan zaten ayarladığınız dereceden sonra kendini kapatacaktır, su soğudukçada açacak ve görevini yapacaktır;siz yeterki fişten çıkarmayın)

*Işıklandırmanız timer’ a bağlı olduğundan düzenli olarak otomatik açılıp kapanacaktır. Sizin yapmanız gereken; bu süreyi ayarlarken aşağıdaki konulara dikkat etmeniz gerektiğidir:
Işıklandırma süresini toplamda 8 saatten az, 12 saatten fazla tutmamaya özen gösteriniz. Işıkların ilk açılışını sabah yem verme saatine göre ve kapanışınıda akşam oturup izleyebileceğiniz bir saate göre ayarlamak için bazen gündüz 1 değil 2 ara (ışıkların kapalı olduğu saatler) vermeniz gerekebilir. Bu durumda ışıkların kapalı olduğu her aralığın 3 saatten fazla olmamasına, açık olduğu her aralığında 3 saatten az olmamasına dikkat etmeniz bitkilerin sağlığı açısından iyi olacaktır.

Bitki akvaryumunda düzenli yapılması gereken bakımlar vardır. Bunları zaman bazında ele alalım:

Hergün:

*Beslediğiniz balıkların durumuna bağlı olarak günde 1 yada 2 kez yemleme. Verdiğiniz yemi balıkların en fazla 2-3 dakika içinde bitirmesi gerekiyor. Bu süre uzuyorsa bilinki fazla yem veriyorsunuz; miktarı azaltın. Fazla yemleme yapmamak özellikle organik yükü dengede tutmak açısından çok önemli. Böylece yosun oluşumu ve birçok sorundan büyük oranda kurtulmuş olacaksınız.

*Su yüzeyini ve bitkileri kontrol etme. Çürüyen ve kopan bölümleri tanktan uzaklaştırma.

*Balıkları kontrol etme, hastalıklı balık varsa (mümkünse) karantinaya alma; ölen varsa tanktan uzaklaştırma.

Haftada 3 gün:

*Sıvı potasyum gübresi ilavesi. İlki su değişiminden sonra başlamak üzere düzenli aralıklarla yapılmalı. Her seferinde tankınızın potasyum seviyesini 5 ppm (mg/lt) arttıracak kadar verilmeli.

*Genel içerikli sıvı gübre ilavesi. Potasyumla aynı zamanda verilebilir. Bu şekilde (haftada 3 kez) verilecekse başlangıç için üzerinde yazan dozun yarısı verilmeli. Daha sonra doz, gözlem ve tecrübe ile ayarlanabilir.

Haftada Bir:  

*En az %30 su değişimi. Mümkünse %40 gibide yapılabilir. Su değişiminde akvaryumdan suyu çekmeden ısıtıcının fişi çekilmeli ki yeni dolacak su nedeniyle muhtemel bir "su dışında çalışma" durumu önlenmiş olsun. Çekilen su, kum yüzeyinden, yüzeydeki artıkları alacak şekilde ama kumu kaldırmadan çekilmeli. Yerine koyulacak temiz su eğer çeşme suyu ise; mutlaka en az 1 gün dinlendirilmiş veya farklı bir kapta (yada tankta) bir ısıtıcı ve hava motoru yardımı ile ısıtılmış ve en az 2 saat bolca havalandırılmış olmalı. En iyi ihtimalle en azından oda sıcaklığına kadar ısıtılıp bir su hazırlayıcı ile kullanıma hazır hale getirilmeli.

*Camlardaki yosun oluşumu kontrol edilmeli, rahatsız edici düzeyde ise temizlenmeli.

*Tankta fazla uzayan bitkiler varsa budanmalı. Başlarda budama işlemi az miktarlarda yapılmalı. Bitkilerin budamadan sonraki durumları iyi gözlenmeli ve edinilen tecrübeler ışığında budama şekli, zamanı ve miktarı ayarlanmalı.

Ayda bir:

*Dış filtredeki elyaf yenisi ile değiştirilmeli.

3 Ayda bir:

*Genel dış filtre temizliği yapılmalı. Dış filtrenizin temizliğini; özellikle mekanik temizlik için kullanılan malzemeleri (seramik boncuk, sünger) çeşme suyu altında yıkayarak, biyolojik malzemeleri akvaryumdan alacağınız bir miktar su ile hafifçe çalkalayarak, elyafı ise yenisi ile değiştirerek yapmanız iyi olacaktır. Özellikle biyolojik malzemedeki bakterilerin zarar görmemesini sağlamak çok önemlidir.


Sonuç

Kullanılan ekipmanlardan kurulum ve bakıma kadar bu yazıda anlatılanlar büyük oranda birbirleri ile ilişkili olup bütün bir sistemi ifade etmektedir. Yazılanlardan herhangi birini yapmamak, eksik yapmak yada farklı yapmak sistemin doğru çalışmamasına ve birçok sorun yaşamanıza neden olabilir.


*****************

Evet; yazımın burada sonuna gelmiş bulunmaktayım. Belki bundan sonra birkaç ufak tefek düzenleme, ekleme, silme yaparak yazıyı daha iyi bir hale sokmaya çalışabilirim. Bu anlamda öneri ve eleştrileriniz benim için çok değerli. Yazı ile ilgilide her türlü soruyu bu başlık altında yanıtlamaktan memnuniyet duyarım. Faydalı olması dileğiyle...

Gerçekten çok teşekkürler. Siz olmasaydınız Mustafa bey biz amatörler ne yapardık

 

Bunları böyle anlatmışsınızda bu başlık altında niçin anlattınız? Belirtmek istediğiniz bir konu (yazı hakkında eleştiride olabilir) yada sormak istediğiniz bir şey varsa daha açık bir dille net olarak yazarsanız elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışırım. 

 

Bunları böyle anlatmışsınızda bu başlık altında niçin anlattınız? Belirtmek istediğiniz bir konu (yazı hakkında eleştiride olabilir) yada sormak istediğiniz bir şey varsa daha açık bir dille net olarak yazarsanız elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışırım. 

 

Ben sizin gibi düşünmüyorum. Ancak elbette herkes kendi doğrularını belirtebilir ve herkes istediği kişinin doğrularını kendisine yol olarak seçebilir. 

 

Tamamen sıfırdan bir low-tech bitki akvaryumu kurduğunuzda bana göre en az riskli süreç bu. Birde olaya bakış açınıza göre bu yazıyı değerlendirmeniz lazım. Yani öncelikle bitkili akvaryum mu istiyorsunuz yoksa bitki akvaryumu mu istiyorsunuz bunu belirlemek lazım. İkisi farklı şeyler. 

 

Bu yazı, low-tech de olsa bir "bitki akvaryumu" kurulumunu açıklamaktadır. Adından da anlaşılacağı üzere bu akvaryumda canlı olarak bitkiler ön planda, balıklar ikinci plandadır. Önemli olan bitkilerin sağlığı, gelişimi ve bitkilerle oluşturulan düzenlemedir. Balıklar yalnızca bu sistemi tamamlayan bir öğe olarak geçer.

 

Öncelikle teşekkür ederim. Güzel bir konuya değinmişsiniz. Şöyle açıklamaya çalışayım:

 

Bu yazıda bitki listesini oluştururken listenin başındaki paragrafta belirttiğim bir kaynağı ana kaynak olarak kullanmış, bunun yanında birkaç farklı kaynak ve tecrübelerimdende yararlanmıştım. Daha sonra bu ana kaynak internet ortamından kaldırılınca bende kaynak olarak bu sitenin bitkiler bölümünü verdim. Eski kaynağa göre muhtemelen ışık ihtiyacı nedeniyle bu belirttiğiniz türler (Elodea hariç;  o zaten Egeria densa olarak listede var) listede yer almamış olabilir. Aslında listeyi şimdiki kaynağa göre tekrar düzenlemek lazım. O zamana kadar siz, bu sitenin bitkiler bölümünden ışık ihtiyacı düşük - orta seviyelerde olan ve bakımıda kolay olarak belirtilen türlerden seçim yapabilirsiniz.

 

Hava motoru konusunda; sizinde belirttiğiniz dezavantaj nedeniyle normalde hava motoru kullanılmamasını tavsiye ediyorum. Tabi bu uygulama, yazıdaki diğer şartlarla birlikte bir bütün olarak yapılacak bir uygulama. Örneğin fazla balık miktarında, yada aydınlatma şekli, süresi farklı olduğunda işler değişebilir. Normalde kullanılmasa bile evet, hazırda bulunmasınıda tavsiye ediyorum zira akvaryum canlı bir sistemdir ve herhangi bir sorunda kullanılması gerekebilir.

Bununla birlikte mutlaka çok balık miktarı olacak diyenler için aslında bu yazı birçok yönden size ugun değildir demek zorundayım. Durumu kurtarmak için neler yapılabilir? Aklıma gelenler; gece hava motoru kullanılması, daha sık su değişimleri, su değişimlerine uygun farklı bir gübreleme rejimi... daha da uzayıp gider zira birçok konu birbirine bağlı. Sonuç olarak yeni bir yazı hazırlamak gerekir ama bu durum benim tasvip etmediğim bir durum olduğundan böyle bir girişimimde olmadı.

 

Mayalı CO2 sistemleri, belli bir düzeni tutturan belli sayıdaki insan dışında (ki bu insanlarda genelde bitki akvaryumu tecrübesi olan kişilerdir) genelde düzenli ve uygun miktarda CO2 verilebilmesini sağlamada büyük oranda başarısız olunduğundan benim tavsiye etmediğim bir yöntem. Helede fazla balık miktarında kullanımı daha da riskli. Benim tavsiyem; CO2 eklemeksizin bu işe başlanıp, bu şekilde (low-tech olarak) başarı sağlandıktan sonra zaten belli bir tecrübe kazanılmış ve konuya yabancılık giderilmiş oluyor. Ondan sonra eğer bu işe devam edilecek ve ilerletilecekse tüplü sistemle high-tech' e geçilmesi en doğrusu.