Discusların Sınıflandırılması:

Günümüzde ticari olarak piyasada bulunan discuslar kafa karıştıracak kadar çok farklı varyetelerde satılmaktadırlar. Peki, biz bu kadar farklı özelliklere sahip türleri birbirlerinden nasıl ayıracağız?

Bu kadar farklı renk ve çeşitliliğe sahip discuslar birbirleriyle çaprazlanarak elde edilmişlerdir. Örneğin bazı discus türleri Pigeon Blood yada Blue Diamonds kolayca ayırt edilebilirken bazılarında ise bu o kadar da kolay olmamaktadır. Bizde bu makalede discus türlerini farklı kategorilerde nasıl sınıflandırıldıklarını ve mevcut discus türlerini akvaristlere göstermek istiyoruz.

Discuslar birbirlerinden nasıl ayrılırlar ve ne gibi benzerlikler barındırırlar? Discuslar öncelikle Güney Amerika’nın Amazon bölgesinde doğmuş vahşi discuslar ya da akvaryumlarda doğup yetişen evcil discuslar olarak iki sınıfa ayrılırlar. Daha sonrasında da fiziksel özelliklerine bakılarak yeni sınıflandırmalar yapılmıştır. Farklı renk ve desenler altında discuslar dikey bantlara sahip olanları ve olmayanları bulunmaktadır. Yeni doğmuş bir discusun ilk ayırt edilebilir özelliği bu bantlara sahip olup olmadığıdır. Birkaç hafta sonra balığın desenleri ortaya çıkarken, son olarak da renklenmeye başlayacaktır.

O zaman işe vahşi discuslarla başlayabiliriz. Bütün vahşi discuslar çeşitli desen ve renklerin üstünde dikey bantlara sahiptir. Vahşi discuslar geleneksel olarak dört farklı sınıf altında toplanırlar.

Class 1 Heckle (Symphysodon heckel):

Heckeller diğer discuslardan üzerlerinde bulunan dokuz dikey bantın üçünün diğerlerine göre daha belirgin olmasıyla ayrılırlar. Bu daha belirgin çizgilerin birincisi göz üzerinde, ikincisi beşinci ya da orta bantta ve sonuncusu da kuyruk veya kuyruk çubuğu üzerinde bulunur. 

Class 2 Brown (Kahverengiler) (Symphysodon aequifasciata axelrodi):

Class 3 Blue (Maviler) (Symphysodon aequifasciata haraldi):

Class 4 Green (Yeşiller) (Symphysodon aequifasciata aequifasciata):

Vahşi Red Spotted Green türleri ana renk olarak yeşilimsi bir renge sahiptirler. Kırmızı lekeliler oldukça değerlidir ve discus koleksiyonerleri bu tür discuslarda kırmızı noktaların balığın vücudunun büyük bir bölümüne yayılıp yayılmadığıyla ilgilenirler.

Evcil Red Spotted Green Discus (Kırmızı Noktalı Yeşil Discus):

Vahşi Red Spotted Green discuslar evcil diğer discus türleriyle çiftleştirilerek aşağıdaki balığa benzer balıklar elde edilmiştir.

Evcil balıklara geri dönecek olursak bu discus türleri sınıflandırılırken renk ve üzerlerinde bulunan işaretler temel alınarak sınıflandırılmışlardır. Temel olarak kalın ve ince çizgili olmaları ve üzerinde bulunan desen ve bu desenin rengine göre isimlendirilmişlerdir.

Class 5 Thick Line (Kalın Çizgililer):

İlk evcil discuslar vahşi discuslara görünüş olarak çok benzemektedir. Bu balıklar yatay desenler üzerine bantlara sahiptirler. Bu bantlar kalın ve ince bantlar olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Turkuaz discuslar bir çok discus türü arasındaki bu kalın bantlara sahip balıklardandır.

Class 6 Thin Line (İnce Çizgililer):

Snakeskin discuslar bu ince çizgi ve desene sahiplerdir. Birçoğu bu 14 adet dikey banda sahiptir. Bu türler solungaçları üzerinde sık çizgi ve noktaları içeren diğer bir ayırt edici özelliğe de sahiptirler.

Class 7 Pattern (Desenliler):

Bu sınıftaki discuslara karışık desenlerdeki örneğin Ring Leopard (halkalı leopar) türü dahil edilebilir. Resimdeki balık bir Ring Leopard’a aittir. Damalı ve inci desenleri de diğer yaygın discus desenleri arasındadır.

Class 8 Spotted (Noktalılar):

Ayrıca yine noktalılar sınıfında Red Leopard (Kırmızı Leopar),  evcil Red Spotted Green (Kırmızı Noktalı Yeşil) ve Leopard Spotted Snakeskin (Leopar Noktalı Yılanderisi) türleri bu kategori altında toplanabilir.

Class 9 Open Pattern (Açık Desenliler):

Bu sınıfa Albino Spotted (Albino Noktalı), Albino Snakeskin (Albino Yılanderisi), Golden Leopar Snakeskin (Altın Leopar Yılanderisi) türleri dahil edilebilir.

Evcil discusları ayırt etmenin diğer yollarından biride discusları renklerine göre ayırmaktır. Discuslar renklerine göre genel olarak aşağıdaki gibi ayrılırlar.

Class 10 Blue (Maviler) (Blue Diamond, Cobalt vb.):

Class 11 Red (Kırmızılılar) (Bütün Kırmızı Discuslar):

Class 12 Yellow (Sarılar) (Pigeon Blood, Golden, Yellow Cyrstal, Golden Spotted):

Class 13 White (Tüm Beyaz Discuslar):

Bir Snow White (Kar Beyazı) örneği

Bir White Pigeon Blood (Beyaz Güvercin) örneği

Class 14 Open (Yellow White, Red White Calico, Ghost):

Yellow White örneği

Red White örneği

Calico örneği

Ghost örneği

Bütün discus türleri birbirleriyle çift tutup yavru verebildikleri için, bazen balığın en iyi hangi sınıf veya sınıflara ait olduğuna karar verebilmek zor bir hal almaktadır. Bu tip durumlarda balığın sahibi balığın hangi sınf veya sınıflara ait olduğu kararını kendisi vermek zorunda kalıcaktır.

Aşağıdaki resimlerdeki discusları ayırt etmek kolaydır ve bu balıklar hobideki en popüler türler arasında yer almaktadır.

Turkuaz discus balığının desenleri kırmızı, mavi yanık bir ten rengini andırır. Bu tür en eski evcil discus türleri arasında yer almaktadır. Aşağıdaki resimde bir turkuaz discus örneği yer almaktadır.

Leopard ve snakeskin örneklerinde solungaç üzerindeki noktalar ve dikey çizgiler ayırt edici özelliklerinden biridir. Snakeskin türünün birçok başarılı çaprazlaması mevcuttur. Örneğin Leopard Snakeskin, Pigeon Snakeskin,  Blue Diamond Snakeskin ve hatta Red Spotted Golden Leopard Snakeskin adı altında discuslar bulmamız mümkündür.

Red Leopard Snakeskin örneği

Red Leopard örneği

Pigeon Blood örneklerinde katı beyaz, sarı ve turuncu renkler göze batar. Pigeon Blood geni dominanttır. Safkan bir pigeonla çiftleştirilecek olan bütün discusların yavruları pigeon blood olacaktır. Eğer dikey bantlara sahip bir discusla çiftleştirilirse yavrular büyük ihtimal çizgileri dağılmış dalgalı desenlere sahip balıklar olacaktır. Pigeon genini sahip farklı tür discuslar piyasada Marlboro, Melon, Tangerine, Whitebutterfly, Blue Panda ve Golden isimleri altında bulunabilir.

Pigeon Blood Örneği

Marlboro discus örneği

Tangerine örneği

Blue Panda örneği

White Butterfly (çizgili) örneği

Golden discus örneği

Blue Diamondlar da katı ve soğuk bir mavi renk hakimdir. Yüzünde veya yüzgeçlerinde herhangi bir leke bulunmamalıdır ve kırmızı gözler her zaman daha çok kabul görür. Blue Diamond geni çekinik olduğu için sadece iki blue diamond çiftleştiği zaman yavrular blue diamond erişkeni olacaktır. 

Blue Diamond örneği 

White discuslarda  bazılarının yüzlerinde hafif sarı lekeler bulunabilir ve farklı ışıklarda parlak mavi bir tona kaçan güzel bir görüntü ortaya çıkarırlar. Yüz ve yüzgeçlerinde herhangi bir çizgi veya desen bulunmaz ve en ayırt edici özellikleri beyaz gözleridir.

Discus sınıflandırmalarında diğer akvaryum balıklarında olduğu gibi (frontosa, tropheus vb.) katı ve kesin kurallar geçerli değildir. Balıkların birçoğunun ait olduğu renklere kavuşalı 30 yıla yakın kısa bir süre geçmiş olmasından dolayı bu renkler tam olarak sabitlenmemiştir.  Üreticiler hala yeni çaprazlamalar ile yeni renk ve desenlerde balıklar üretmek için çaılşamalarına devam etmektedir. Son yıllarda ortaya çıkan yeni discus türleri bize bu konuda fikir vermek açısından çok faydalı olacaktır.

1988 – Ghost Discus, Brown discusun bir mutasyonu olarak keşfedildi.

1990/91 – Golden Discus, Brown discusun başka bir mutasyonu.

1990/91 – Dokuz Bantlı bir Snakeskin Tayland’dan ithal edildi.

1992 – Blue Diamond ve Ocean Green populer oldu.

1993 – Penang’ta keşfedilen 14 bantlı Snakeskin’in vahşi discus özellikleri taşıdığı düşünülüyor.

1995 –  Seçilen Red Diamond türünden Leopard Skin geliştirilmiştir.

1997 –  White Discus çok geliştirildi.

1998 –  Red-White ve Yellow-White satışa sunuldu.

2000 –  Sun Merah ve Red Melon ithal edildi ve lekeleri arttırıldı.

(Yukarıdaki zaman çizelgesi Brooklyn Aquarium web sitesinde yayınlana Joe Szelesi’ye aittir. Makalenin tamamına HTTP://WWW.BROOKLYNAQUARIUMSOCIETY.ORG/ARTICLES/2002-SEPT-PG%2029.HTM linkinden ulaşılabilir)

Red Spotted Golden örneği

Discus isimleri kafa karıştırıcı olabilmektedir.  Bazen bir discusun dış görünüşüne bakarak tahminde bulunmak kolay olmayabilir. Bu makalede kısaca kendi discusunuzun türünü belirleme yardımcı olmak amacıyla bir takım özelliklerden bahsedilmiştir.

Snakeskinler en popüler çaprazlamalardan biridir. Onları hemen tespit edebilmek için solungaçları üzerindeki sık çizgi ve noktalara ve özgün desenlerine bakın. Birçoğunun 14 dikey banta sahip olduğunu görebilirsiniz. Gözleri genellikle kırmızı ve kehribar rengindedir.

Ghostların vücutları üzerinde dikey bantları yoktur.  Ama bazılarında gözleri ve kuyruğu üzerinde kısmi bir çizgi görülebilir. Siyah göz bebeği ve beyaz gözlere sahiptirler (bazıları kırmızı pigmente sahip olabilir).

Beyaz discuslar da siyah göz bebeği ve beyaz gözlere sahiptirler (bazıları kırmızı pigmente sahip olabilir).

Albino discuslar pigment eksikliğinden dolayı belirgin çizgi ve bantlara sahip değillerdir ve gözleri pembe renktedir.

Pigeon Bloodların katı dikey çizgileri yoktur. Herhangi bir desene sahip olabilirler ve genellikle turuncuya yakın birçok farklı renk tonlarında bulunabilirler. Genellikle yüzlerinde pepper denilen siyah benekler bulunabilir ve balık hasta ve stresli olduğu zamanlarda daha da belirginleşir. Gözler kırmızı ve kehribar rengindedir.

 Blue Diamondlarda dikey çizgi veya herhangi bir desen bulunmaz. Gözler kırmızı ve kehribar rengindedir. Blue Diamond üretmenin tek yolu bir çift blue diamonda sahip olmaktır.

Bir discusta sınıflandırma yapabilmek için her zaman öncelikle çizgi ve bantlarına daha sonra vücut rengine ve noktalarına en son olarak da gözlerinin rengine bakın.

Kaynak Linki: http://www.discusnada.org/classification.html

Çeviren: Burak DEMİRKAYA 

Not: Çeviri sırasında eksik gördüğüm bir kaç yerde eklemede bulundum (resimler). Düzenleme esnasında daha akıcı bir yazı olması için kendi yorumumu da katmak zorunda kaldım.

Arkadaşlar lepistes yavrularımı başka tanka ayırdım ancak elimde 1 adet ısıtıcıvar ısıtıcıyı yavru tankınamı yerleyiriyim yoksa yetişkin balıklaramı[:?]