Bitkili Tankda Led Kullanımı
Sitedeki hesaplıcı led tecrübesi edinmeden teorik bilgi ile değişik kaynaklardan eski bilgilerin derlenmesiyle hazırlanmış. Bence yanıltıcı. Daha önce kelvin değerinin ledde çok doğru bir ifade olmadığını defalarca yazmıştım, cri bitki aydınlatmasıyla kelvinden bile daha ilgisiz bir değer.

Basitce üzerlerinden geçersek kelvin sıcaklık birimidir, aydınlatmadaki karşılığı belli bir sıcaklıkdaki nesnenin yaydığı ışığın spektrumudur. Demir bir çubuğu bin dereceye ısıtırsanız kırmızı ışık saçar, sıcaklık yükseldikçe sarıya döner, 3 bin derecede sarımtrak beyaz renk olur, 5000-6000 derecede akkor beyaz. Nitekim güneşin yüzey sıcaklığıda 5700kelvindir, doğal gün ışığının kelvin değeri. Kelvin ifadesinin ledde ve bitki aydınlatmasında kullanımının neden doğru olmadığına gelirsek şayet eski armut ampülleri kullanmıyorsanız ışık artık bir nesne ısıtılarak üretilmiyor. Hele ledde tamamen farklı bir ışık sözkonusu. 3bin kelvin beyaz ledle 6bin kelvin ledin aralarındaki tek fark 460nm mavi ışığın miktarıdır, spektrumun genelinde ciddi bir farklılık sözkonusu değil. Bitki için değerlendirmeye gelirsek bitki fotosentezde ağırlıklı olarak kırmızı ve mavi renkleri kullanır, sarı ve yeşili çok az kullanır. Bitki gelişimini için mavi ve kırmızı renkleri artırdığımızda bu spektrumu kelvin ile ifade edemeyiz çünkü karşılığı olan doğal bir sıcak nesne ışıması yoktur. Eski floresan devrinde örneğin grolux floresanın kelvinini tartışırdık, biri çıkar 4bin kelvin derdi. Şİmdiki bilgimle o tartışmalarımız çok komik geliyor. Kırmızı ve maviden oluşan bir floresanı kelvinle nasıl açıklarsın. Tüm renk dağılımının bir ortalamasını alıp bir değer verebilirsin ama aynı sayıyı tek renk sarı ledde verebilir.

CRI ın ne olduğuna gelirsek color rendering index kabaca çevirirsek renk ifade indeksi, bir ışığın doğal ışığa olan yakınlığını ifade eder. Fotografcıysan yada renk üzerine bir çalışman varsa renkleri en doğal doğru halinde gösteren yüksek cri lı bir aydınlatma senin için büyük anlam ifade eder. Nitekim zamanında renkle ilgili bir çalışmada 95+ cri değerli aydınlatmalarla da uğraştım. Ama yüksek cri bitki için çok bir anlama gelmez. Bilinmeyen ve hala araştırılan bir nedenden ötürü bitkiler güneşden gelen en kuvvetli ışık yeşil ışığı fotosentezde etkili kullanmıyorlar. Belki güneşden gelen ışık kullanabilceklerinden fazla olduğundan, belki evrimsel tarihlerinde yaşadıkları sıradışı şartlardan ötürüdür bilemeyiz. Bildiğimiz etkili fotosentez için yeşili ve sarıyı çok vermek bir şey ifade etmiyor. Kısaca bitkinin optimal kullanabilceği bir ışık spektrumu hazırladığınızda ortaya ne kelvinle nede cri ile ifade edilebilcek bir şey çıkmaz.

Mccree'nin çalışmalarına gelirsek, bu 70li yıllarda 20 farklı tarım bitkisiyle yapılmış bir çalışma. Bu çalışma üzerindede konuşulabilcek şeyler var ama bizim durumda önemli olan nokta bizim sucul bitkilerle uğraşmamız ve bu çalışmanın karasal bitkilerle yapılması. Keza ışık ihtiyaçları yaşam ortamına göre büyük farklar gösteriyor. Suyun altını kırmızı ışık mavi gibi penetre edemez, denizlerin göllerin mavi olması bu sebebden, 50cm nin altında bile kırmızı ışık ciddi oranda düşüşe uğruyor. Bu sebebden sucul bitkiler karasal bitki gibi kırmızı ağırlıklı ışık kullanmaz. Bunun en uç noktası mercanlardır, fotosentezde sadece mavi ışık kullanırlar, sadece bazı sığ su mercanları az kırmızı kullanır. Eski floresan günlerinin en popüler grolux de karasal bitkiler için hazırlanmış kırmızı oranı yüksek olan bir spektruma sahipdi, bunu yanına aquastar gibi mavi ve uv ağırlıklı 10bin kelvin floresanlar koyarak dengelerdir. Bugünde benzer şekilde full spectrum ledler karasal bitkiler için hazırlanmış kırmızı ağırlıklı bir led yanına soğuk beyaz ekliyerek sucul bitkiye daha uygun bir aydınlatma yapıyoruz. Bu arada soğuk beyaz ledde teknik olarak mavidir, mavi ışık üreten yarı iletken çekirdeğin çevresine fosfos kaplanarak beyaz üretilir. Yani soğuk beyaz led kullandığınızda aslında mavi kullanmış oluyoruz, bitkide kuvvetli fotosentezi sağlayanda o mavidir.

Biraz uzun bir yazı oldu. Umarım aklımdakileri açıklayabilmişimdir.

Nano tank için power led armatür yapımı
Tam anlamadım. Bu konuda yapılan resif ledi. İmzamın altındaki konuya bakın. Orda bitki ledleri detaylı açıklanıyor.

Bitkili Tankda Led Kullanımı
Bitki için şu kelvin uygun diyemeyiz keza kelvin doğal nesnelerin ısınmasiyla ortaya çıkan renk tayfını ifade eder, sıcaklık artıkça spektrum daha fazla mavi ve mor renkler içerir daha beyaz gözükür. Led akkor ampül gibi ısınarak ışık üretmediği için bu doğal spektruma sahip değildir. Ledde kelvin ifadesi çok doğru olmasada kullanılır, aradaki tek fark 460nm mavi nin diğer renklere oranıdır. Kelvin yükseldikce daha fazla 460nm mavi içerir. Birde biz üzerine derin kırımız, royalblue full spectrum gibi ledleri ekleyince kelvinle ifade edilemiyecek bir renk çıkıyor. Bu yüzden kelvini değil renk spektrumunu konuşmak gerek. Görsellik açısından tüm renklerin iyi gözükmesini istiyorsanız kelvine değil ledin markasına bakmak gerekir. Kaliteli beyaz led kullanmak gerek. 10bin kelvin mi, 6000 kelvin beyaz mı sorusuna gelirsek ben 6000kelvin beyaz kullanıp onu 440-450nm royalblue ile takviye etmeyi tercih ediyorum. böylece mavi tek 460nm noktasında yoğunlaşmamış oluyor, renk bandı genişliyor. Bunu ayrıyette 430nm uv mor ile dahada genişletiyorum. Işık tek noktada olunca bazı hassas bitkiler iyi sonuç vermiyebiliyor. Ama led sayısı azsa royalblue maviyi eşit dağıtması mümkün değilse royalblue yerine 10bin kelvin beyaz kullanılabilir.

Çin mallarına gelince sıklıkla derin kırmızı yerine normal kırmızı gönderirler keza aşına olmayan gözün bu iki rengi ayırması zordur. Aşinaysanız bile yanyana koymadan emin olmak mümkün olmayabilir. Aralarındaki en büyük fark derin kırmızı akvaryumu kırmızıya boyamaz ama çok az normal kırmızı bile hemen ortamı pembe bir tona boyar. Akvaryum kırmızıtrak duruyorsa büyük ihtimal yanlış kırmızı almışşsınızdır.

Bitkili Tankda Led Kullanımı
Türkiyede bulmanız zor.

Bitkili Tankda Led Kullanımı
[QUOTE=Arkun]Merhaba arkadaşlar,

80x40x50h 160 lt brüt High-Tech tankımda Mustafa Bey'in tarifine uygun olarak DIY power led yaptım ve yaklaşık 2 aydır kullanıyorum. Forumda çok çeşitli oranlarda powerled kullanan kişiler mevcut. Bu sebeple acaba aydınlatmam yetersiz mi ikileminde kalmaktayım. Özellikle de derinliğim 50 cm olduğu için şüpheleniyorum. Kırmızı bitkiler ve zemin bitkileri de dahil olmak üzere her türlü bitkiyi yetiştirebilmem için aşağıdaki değerleri göz önüne aldığınızda sizce aydınlatmam yeterli midir? Desteğinizi rica ederim.

*1 er watttan toplam 48 adet power led kullandım. (48 watt-Oran tam 0.3 oluyor)
*2 adet düz pcb kullandım. Her birinde 24 adet led mevcut.
-Cool White 6000k 29 adet
-Deep Red 660 nm 11 adet
-Royal Blue 450 nm 5 adet
-UV 410 nm 3 adet
*Öndeki pcbde 90 derece lens kullandım. Arkadaki pcb de stem bitkiler düşündüğüm için şimdilik lens kullanmadım.

Başka bilgiler gerekliyse bilgi verebilirim. Çok teşekkürler.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/113544/120320191139021.jpg[/IMG][/QUOTE]

Fotodaki bitkiler başka bir şeyin eksikliğini yaşamıyorlarsa ışıksız kalmış gibi yukarı uzanmışlar. Muhtemelen eski aydınlatmanızın sonucu. Mevcut yaptığınız aydınlatma bu ölçülerde gayet uygun gayet yeterli. bir tek 410nm uv çok katkı sağlamıyacaktır. Yerine 420-430nm koyarsanız daha iyi olur. Royalblue 6 adet daha çok fayda sağlar.

Bitkili Tankda Led Kullanımı
5w=40w dedidiği eski akkor armut ampül karşılığı. Ticari pazarlama yöntemi. Bizim işimiz konu başlığındanda anlaşılacağı üzere led üzerine.

Bitkili Tankda Led Kullanımı
Wall hesabı duşük desteklide litre başına kaba değer olarak 0,15watt dır. Ampülün ışığını çok dağıtmadıkca aynı oranda kullanılabilir.

Bitkili Tankda Led Kullanımı
Kaliteli 6000-7000 kelvin soğuk beyaz led ampül nano ölçüde ufak düşük destekli bitki tankına yetecektir. Ama boyut artıkca yeterli ışık sağlıyamazsınız. Ampül sayısını artırsanız bile ışık odaklanmadan dağılacağı için tankın içini yeterince penetre etmez. Yüksek destekli yapacaksanız bazı özel durumlar dışında power ledden şaşmamak gerek.

Bitkili Tankda Led Kullanımı
[QUOTE=zeroide]

Selam,

Benzer bir kombinasyonu ben de yapmak için siparişleri verdim, malzemelerin gelmesini bekliyorum ancak gözüme UV led kullandığınız ilişti. Ben aynı sayılardaki kombinasyonumda o 2 UV yerine full spec tercih ettim. Araştırdığım yerli, yabancı bir çok makalede bitkilerin fotosentez için kırmızı ve maviyi büyük oranda kullansalarda diğer ışık tayflarına da az miktarda ihtiyaç duyduklarını yazıyordu. Belki kurulumu yapmadan bunu göz önünde bulundurmak istersiniz. Kolaylıklar...

Kaynak:
http://www.biology.arizona.edu/biochemistry/problem_sets/intro_photosynthesis/pigments.html
http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/Biology/ligabs.html
https://www.khanacademy.org/science/biology/photosynthesis-in-plants/the-light-dependent-reactions-of-photosynthesis/a/light-and-photosynthetic-pigments
[/QUOTE]

Arkadaş uv yazarken 400nm uv mi kasdetmiş bilmiyorum, bizim burda uv dediğimiz 420-430nm mor ile uv arası bir renk. Fotosentezin en kuvvetli gerçekleştiği renklerden bir tanesi. Olmak zorunda değil ama olduğunda performansa ciddi katkısı var.

Anladığım Kadarıyla Yapmam Gereken Power Led
CO2 li yüksek destekli kurulum yapacaksanız 8watt uygun ışık olur. 2 adet deep red uygundur. Deep red suyu pembeleştirmez. 660nm kırmızı insan gözünün az gördüğü bir renk. Full spectrum ledler bolca 630nm standart kırmızı içerdiği için pembelik verirler. 1 adet royalblue'da bu karışımda uygun ama bunu 40cm ye tek ledle eşit dağıtmanız zor. Ancak ledleri 20-30cm yukarı asıp lens ile indirirseniz bütün tanka eşit dağılır. Onun yerine royalblue yu çıkarıp 8000-10000 kelvin beyaz kullanabilirsiniz. 10000k beyazın 6000den tek farkı daha fazla 460nm mavi içermesi. Royalblue nın 440-450nm mavisi fotosentezde biraz daha etkilidir ama eşit dağıtamadıkdan sonra faydadan çok zararı olur. Bu yüzden maviyi yüksek kelvin beyaz ile sağlaması sizin durumda daha mantıklı.